پژوهشگران دانشگاه محمود عاکف ترکیه در پژوهشی به بررسی رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior پناهجویان و مهاجران در اروپا و ترکیه و عوامل موثر بر آن در محیط های کاری پرداختند.
انجمن تخصصی مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی
رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior چیست؟
منظور از رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior اشاره به مجموعه ای کلی از رفتارهای غیر اخلاقی کارکنان در سازمان ها دارد. رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior به طور مستقیم و غیر منجر به کاهش نرخ بازگشت سرمایه ROI، بازدهی پرسنل، حاشیه سود سازمان، بهره وری سازمانی و در نتیجه افت محسوس سهم بازار آن سازمان می شود.
بررسی رفتارهای غیر اخلاقی پرسنل سازمان ها، کارخانجات، صنایع، و مشاغل امری نوی سود دارای سابقه کوتاهی است. رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior به عنوان رفتاری انحرافی است که ارادی بوده و تخلف آشکار از هنجارهای مهم و اصلی سازمان محسوب می شود.
در عین حال رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior منجر به تهدید جدید سلامت سازمانی و افت محسوس مدیریت منابع انسانی کارکنان آن سازمان خواهد شد.
اگر بخواهیم به طور بسیار عمومی بیان کنیم، رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior شامل تمامی اعمال، کنش وری و رفتارهایی می شود که ویژگی مشترک آنها زیر پا گذاشتن علائق مشروع سازمان مورد نظر است. در هر سطحی از سازمان، رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior به طور بالفعل برای پرسنل و کل سازمان آسیب زا است.
یکی از نکات مهم در بررسی رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior این است که کارکنان سازمان ها هنگامی که متوجه دیدگاه مدیر و سرپرست خود در بد بودن این رفتارها می شوند؛ با هوشمندی خود بر پیچیدگی این رفتارها می افزایند. به گونه ای ای که رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior دیگر به سادگی قابل شناسایی و مشاهده نباشد.
در نتیجه سازمان ها با رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior پوشیده و پنهانی که از شرایط عادی مخفی تر و پنهانی تر است، مواجه می شود. به همین دلیل لازم است مدیران به جای واکنش های غیر منطقی و نادرست، راه حل های عاقلانه ای برای کاهش و رفع رفتارهای ضد تولیدی پرسنل خود بیابند.
البته لازم به ذکر است یافتن راه حل رفع رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior در سازمان ها ساده نیست. بر اساس بررسی ها و تحقیقات صورت گرفته دلیل این رفتارها عوامل چندگانه در سطوح فردی خانوادگی، اجتماعی، شغلی و محیطی هستند. به همین دلیل در مدیریت منابع انسانی و روانشناسی صنعتی و سازمانی، ارزیابی های چندگانه و ادواری روانشناسی و شخصیت به شدت توصیه شده اند.

خصوصیات رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior:
با توجه به نکات بیان شده در متون تخصصی روانشناسی صنعتی و سازمانی برای مدیریت منابع انسانی، ویژگی های رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior عبارتند از:
- رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior یک عمل و یا اقدام ارادی بدون توجه به پیامدهای محسوس آن برای فرد و یا سازمان است. رفتارهای ناشی از بدشانسی و یا سهوی جزو رفتار ضد تولیدی Counterproductive Behavior محسوب نمی شوند.
در حقیقت انگیزه های پشت رفتار فرد مشخص کننده رفتار ضدتولید Counterproductive Behavior هستند.
- رفتار ضد تولیدی Counterproductive Behavior به صورت بالقوه و قابل پیش بینی برای پرسنل و سازمان آسیب زا هستند. در این وضع لازم نیست حتماً رفتار در حال حاضر به نتیجه ای نامطلوب منجر شود.
در این وضعیت نیازی نیست رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior در لحظه منجر به نتیجه ای نامطلوب شود. اگر حتی رفتاری در لحظه اجرا پیامدهای منفی و نامطلوب نداشته باشد، دلیلی بر آن نیست که جزو رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior قرار نگیرد.
- رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior در تضاد با علاقه ها و منافع مشروع و قانونی کارکنان سازمان و خود سازمان است؛ حتی اگر از منافع مشروع که برای افراد و سازمان به همراه می آورد مهمتر نبوده باشد.
انواع رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior
طبق بررسی های صورت گرفته بر اساس خصوصیات فوق الذکر، 11 طبقه مجزا برای رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior در نظر گرفته شده اند که از آنها به رفتارهای ضد تولید عمومی General Counterproductive Behavior گفته می شود؛ و عبارتند از:
- دزدی و رفتارهای مرتبط با آن
- تخریب اموال
- استفاده نادرست از اطلاعات
- استفاده نادرست از زمان و منابع
- رفتارهای نا ایمن
- حضور نامرتب و ضعیف سر کار
- کیفیت کاری پایین و ضعیف
- مصرف الکی در محیط کاری
- استفاده از انواع دارو و مواد
- اعمال کلامی و اقدامات جسمانی نامناسب

روش پژوهش رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior:
پژوهش حاضر برای رفتار ضد تولیدی Counterproductive Behavior به صورت پیمایشی صورت گرفت. تعداد 436 نفر پرسنل رستوران های ترکیه در استانبول که پناه جو و مهاجر عرب سوریه ای بودند در این پژوهش شرکت نمودند.
ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه طرد شغلی، پرسشنامه رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior، راهبردهای فرهنگ پذیری و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک بودند.
انجمن تخصصی روانشناسی صنعتی و سازمانی
یافته های پژوهش رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior:
- رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior در بین مهاجران و پناه جویان عرب در ترکیه و کشورهای اروپایی بیش از سایر قومیت ها مشاهده می شود.
- میزان اشتغال مهاجران و پناه جویان در صنعت توریسم در بخش هتل داری و رستوران به شکل معناداری بالاتر از باقی صنایع است.
- خصلت فصلی بودن بازار در صنعت گردشگری منجر به بروز فشارهای متعدد به صاحبان صنایع توریسم و نیز شاغلان این بخش می شود.
- دلیل علاقه صاحبان صنایع توریسم به استفاده از کارکنان مهاجر و پناه جو، دستمزد بسیار پایین تر آنها نسبت به کارکنان بومی آن کشور است.
- طرد در محیط کاری تاثیر مثبت، مستقیم و نیرومندی بر افزایش رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior دارد.
- فرهنگ پذیری و یادگیری اصول اخلاق حرفه ای شغلی منجر به کاهش رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior در کارکنان پناه جوی عرب سوریه رستوران در صنعت توریسم می شود.
- فرهنگ پذیری منجر به کاهش تاثیر رفتارهای طرد در بین کارکنان در صنعت توریسم می شود.
- ترکیب فرهنگ پذیری محیط جدید با فرهنگ پیشینه ای فرد پناهجو / مهاجر منجر به کاهش بیشتر رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior در این افراد خواهد شد.

راهبردهای کارکردی پژوهش رفتار ضد تولید Counterproductive Behavior:
- اکثریت نیروی کار پناه جو و مهاجر در جوامع اروپایی و ترکیه احساس طرد شدگی، مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، و ناکامی در محیط کاری خود را دارند.
- متاسفانه بسیاری از پناه جویان و مهاجران عرب در اروپا و ترکیه درگیر جرایمی نظیر دزدی، زورگیری، چاقوکشی، و … هستند که عاملی برای طرد بیشتر اجتماعی آنان است.
- آموزش های فرهنگی درست در چهارچوب برنامه های فرهنگ پذیری با ادغام ارزش های جامعه مقصد با ارزش های قومی و ملی فرد مهاجر/ پناهجو، منجر به کاهش رفتارهای ضد تولید Counterproductive Behavior وی در محیط کاری خواهند شد.
- اصلاح قوانین حمایتی برای تقویت موضع کارکنان پناه جو و مهاجر، منجر به کاهش احساس ناکامی و طرد در محیط کاری شده و در نتیجه رفتار ضدتولید Counterproductive Behavior کارکنان پناه جو / مهاجر کاهش خواهد یافت.
- آموزش زبان گفتاری و نوشتاری کشور مقصد به کارکنان مهاجر/ پناه جو، نقشی کلیدی در کاهش سوء تفاهمات و درک دوطرفه بهتر از کار و محیط کاری ایجاد می کند.
Workplace ostracism, Syrian migrant workers’ counterproductive work behaviors, and acculturation: Evidence from Turkey
Abstract
This research aims to investigate the effect of workplace ostracism on counterproductive work behavior (CWB) and the moderating role of acculturation in this respect.
Method:
The relationships between variables are analyzed through structural equation modeling. The data are collected from Syrian migrant workers in the restaurant industry in Istanbul, Turkey (n = 392).
Results:
Analyzing these results indicate that workplace ostracism has a positive effect on CWB.
Besides, acculturation plays a moderator role in the effect of workplace ostracism on CWB. In this regard, acculturation differentiates the relationship between the two variables.
Conclusion:
The present study contributes to the related theory by revealing that workplace ostracism drives less CWB among Syrians adopting the host culture and more of it among those maintaining the origin culture.
Keywords
Organizational behavior of migrants, Syrian refugee workers, Workplace ostracism of personnel, Counterproductive work behavior of refugees, Refugee Acculturation, Hospitality industry Europe, Dr. Amir Mohammad Shahsavarani Counterproductive work behavior o.
