طرحواره سازگار ​​در طرحواره درمانی

طرحواره سازگار مفهومی جدید است. بسیاری از فعالیت های درمانی در طرحواره درمانی اولیه صرفاً بر روی طرحواره های ناسازگار اولیه متمرکز بوده اند. شما می توانید فهرست کامل و توضیحات مربوط به طرحواره های ناسازگار را در پست مربوط به آن مطالعه بفرمایید.

طرحواره درمانی برای بیمارانی که دارای اختلال شخصیت مرزی (BPD)، افسردگی شدید یا تروماهای پیچیده بودند، ایجاد و توسعه داده شد. بنابراین مسلماً فرض اولیه در طرحواره درمانی پایه این بود که شما نیازهای اولیه خود را برآورده نکرده اید، و بنابراین همه این طرحواره های منفی و باورهای اصلی را در مورد خود ایجاد کرده اید. از این رو، ما روانشناسان در آغاز در طرحواره درمانی فقط بر تغییر آنچه مفید نبود تمرکز کردیم.

اگر طرحواره درمانی را با ذهنیت های طرحواره درمانی ترکیب کنیم، به رویکردی می رسیم که توصیه می کند با افزایش قدرت ذهنیت بزرگسال سالم و کاهش حالت های مقابله ناسازگار، به طرحواره های ناسازگار پرداخته شود.

با این حال، بسیاری از مراجعان در فرآیندهای تراپی از روانشناسان خود می پرسند “یک بزرگسال سالم چگونه به نظر می رسد؟” یا “چگونه یک بزرگسال سالم شوم؟”

 

طرحواره های سازگار از کجا آمده اند؟

طرحواره های سازگارانه اولیه توسط لوئیس، وود، لاک وود، هو و فرگوسن (2018) ایجاد شدند. این تیم تحقیقاتی به پرسشنامه طرحواره یانگ (نسخه کوتاه) نگاه کردند و به طور مؤثر سؤالات را برعکس نوشتند تا موارد ناسازگار را «قرینه» کنند. از این رو «من کسی را نداشته ام که مرا پرورش دهد، خودش را با من در میان بگذارد، یا عمیقاً به همه چیزهایی که برایم می افتد اهمیت دهد» تبدیل شد به «بیشتر کسی را داشتم که واقعاً به من گوش می دهد، من را می فهمد، یا با نیازها و احساسات واقعی من تنظیم شده است».

به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی عصب روانشناس انستیتو رزا مایند، در نهایت این مولفان فهرست طرحواره های ناسازگار اولیه را به 56 سؤال که 14 طرحواره سازگارانه ​​را اندازه‌گیری می‌کنند، اصلاح کردند. نتیجه کار پرسشنامه طرحواره های سازگارانه یانگ Young Positive Schema Questionnaire (YPSQ) شد.

در ادامه با هم به بررسی این 14 طرحواره سازگارانه اولیه می پردازیم:

1. طرحواره سازگار دلبستگی پایدار:

طرحواره سازگار دلبستگی پایدار شامل این باور است که روابط شما پایدار و پایدار است.

افراد دارای طرحواره سازگار دلبستگی پایدار در روابط نزدیک خود احساس اعتماد و امنیت قوی دارند. آنها به افرادی که به آنها نزدیک هستند نمی چسبند زیرا اعتماد و اعتقاد دارند که آن افراد آنها را ترک نخواهند کرد. این اعتماد به وفاداری و قابل اعتماد بودن روابط نزدیک آنها باعث ایجاد احساس امنیت و آرامش می شود و به آنها اجازه می دهد حتی در صورت از دست دادن یا جدایی احتمالی، احساس استقلال و اطمینان از خود را حفظ کنند؛ در موقعیت‌هایی که احساس می‌کنند کسی که برایشان مهم است کنار بکشد، با وحشت یا ناامیدی واکنش نشان نمی‌دهند.

اعتماد ناشی از طرحواره سازگار دلبستگی پایدار افراد به آنها این امکان را می‌دهد که با خونسردی و درک به چنین موقعیت‌هایی برخورد کنند و درک کنند که افراد نیازها و پویایی های فردی خود را در روابط دارند.

2. طرحواره سازگار بسندگی/کفایت هیجانی:

طرحواره سازگار بسندگی/کفایت هیجانی شامل این باور است که شما فردی را در زندگی خود دارید که نیازهای هیجانی شما را در مورد دلبستگی، ارتباط و امنیت برآورده می کند.

افرادی که طرحواره سازگار بسندگی/کفایت هیجانی را دارند احتمالاً به اندازه کافی خوش شانس بودند که محیطی پرورشی را تجربه کردند که در آن به طور مداوم کسی را داشتند که عمیقاً به آنها اهمیت می داد. چه پدر و مادر، چه سرپرست یا یک مربی نزدیک، همیشه شخصی وجود داشت که وقت و انرژی خود را برای پرورش و حمایت از آنها صرف می کرد. این افراد حامی از صمیم قلب تجارب، خرد و محبت خود را به اشتراک گذاشتند و اطمینان حاصل کردند که فرد احساس ارزشمندی و کفایت می کند. گرمای ارائه شده توسط این افراد دلسوز، حضور مداوم بود، ایجاد احساس امنیت و تعلقی که سفر درست زندگی این افراد را شکل داد.

3. طرحواره سازگار تعلق اجتماعی:

طرحواره سازگار تعلق اجتماعی شامل این اعتقاد  است که شما متعلق به گروه‌هایی هستید و در آنها پذیرفته شده‌اید.

افراد دارای طرحواره سازگار تعلق اجتماعی به توانایی خود در سازگاری و ارتباط با دیگران اعتماد دارند. این افراد زمینه های مشترک پیدا می کنند و با افرادی که با آنها روبرو می شوند علایق مشترک دارند و به آنها اجازه می‌دهد به راحتی در زمینه‌های مختلف اجتماعی ادغام شوند. افراد دارای طرحواره سازگار تعلق اجتماعی یک احساس واقعی تعلق و پذیرش را در میان دیگران تجربه می کنند، و احساس یک ارتباط عمیق و درگیر شدن در گروه ها می کنند.

افراد دارای طرحواره سازگار تعلق اجتماعی با موانع مهم یا احساس طرد شدن در محیط های اجتماعی مواجه نمی شوند. آنها از سطح ارتباطی که با دیگران دارند احساس رضایت می کنند. آنها تعداد کافی دوستان دارند و تمایلی به همراهی یا همراهی اضافی ندارند. آنها می توانند ارتباطات معنی داری ایجاد کنند و روابطی را تقویت کنند که به احساس رضایت و ارتباط کلی آنها کمک می کند.

 

4. طرحواره سـازگار شایستگی:

طرحواره سازگار شایستگی شامل این باور است که شما قادر به مدیریت وظایف و مشکلات روزانه هستید.

افرادی که دارای طرحواره سازگار شایستگی هستند، در زندگی روزمره خود دارای حس قوی استقلال و اتکا به خود هستند. آنها در توانایی خود برای مدیریت موقعیت‌های مختلف و گذر از چالش‌های روزانه احساس توانایی و اعتماد به نفس می کنند. آنها به غرایز خود اعتماد دارند و بر ارزیابی خود از موقعیت‌ها تکیه می‌کنند و نشان می دهند که به توانایی خود در تصمیم‌گیری صحیح و اعتماد به مهارت های حل مسئله خود اعتماد دارند.

افراد دارای طرحواره سازگار شایستگی خود را مستقل می‌بینند و بر اتکای خود در مورد عملکرد روزمره تأکید می‌کنند. آنها به توانایی های خود اعتماد دارند و برای کمک یا راهنمایی به دیگران اعتماد زیادی ندارند.

 

5. طرحواره سازگـار خود تحول یافته:

هسته طرحواره سازگار  خود تحول یافته این باور است که شما مستقل از والدین خود به بلوغ رسیده‌اید و می‌توانید در زندگی روزمره عمل کنید و مرزهای مناسب را حفظ کنید.

افراد دارای طرحواره سازگار  خود تحول یافته با موفقیت به سطحی از استقلال از والدین خود دست یافته اند که با اکثر افراد هم سن و سال خود قابل مقایسه است. آنها توانسته اند خود را جدا کرده و زندگی خود را ایجاد کنند و سطح سالمی از خودمختاری را حفظ کنند.

افراد دارای طرحواره سازگار  خود تحول یافته خود را بیش از حد درگیر مشکلات والدین خود نمی بینند و اهمیت حفظ مرزهای شخصی را درک می کنند و رفاه و رشد فردی خود را در اولویت قرار می دهند. این امر به توسعه و گسترش تجربیات، اهداف و احساس منحصر به فرد خود منجر می شود. بنابراین، احساس هویت آنها توسط تأثیرات خارجی تعریف نمی شود، و به آنها اجازه می دهد تا آرزوهای خود را دنبال کنند و مسیر خود را ایجاد کنند.

6. طرحواره سازگار موفقیت:

تمرکز طرحواره سازگار موفقیت، باور به توانایی و شایستگی در کار یا تکالیف مدرسه و دانشگاه است.

افرادی که دارای طرحواره سازگار موفقیت هستند، خود را به طور مداوم در سطح بالایی تصور می کنند، و بر همین اساس می توانند از دستاوردهای همسالان خود پیشی بگیرند.

سوابق عملکردی افراد دارای طرحواره سازگار موفقیت نشان‌دهنده توانایی ثابت برای برتری در وظایف و تلاش های مختلف است. افراد دارای طرحواره سازگار موفقیت قویاً به شایستگی خود اعتقاد دارند، ظرفیت خود را برای موفقیت تشخیص می دهند و استانداردهای بالایی را برای خود تعیین می کنند.

افراد دارای طرحواره سازگار موفقیت با درک دقیق از توانایی های خود، با اطمینان در حوزه کار و موفقیت حرکت می کنند و استعدادها و هوش دیگران را در رشته خود مطابقت می دهند یا حتی از آنها پیشی می گیرند. تعهد افراد دارای طرحواره سازگار موفقیت به برتری و باورشان به توانایی‌هایشان، موفقیتشان را هدایت می‌کند و آنها را به سمت رشد مستمر سوق می‌دهد.

7. طرحواره سازگار ملاحظات همدلانه:

طرحواره سازگـار ملاحظات همدلانه شامل این باور است که دیگران لایق احترام هستند، حتی زمانی که نظراتشان با نظر شما متفاوت است. همچنین، طرحواره سازگار ملاحظات همدلانه شامل ظرفیت تحمل این موضوع است که ممکن است همیشه نظر شما مقبول نبوده و مسیر شما پیموده نشود.

افرادی که دارای طرحـواره سازگار ملاحظات همدلانه هستند، اعتقاد قوی به انصاف و برابری دارند و اذعان دارند که باید از قوانین و محدودیت‌های مشابه دیگران پیروی کنند. افراد دارای طرحواره سازگار ملاحظات همدلانه به دنبال یا منتظر رفتار خاصی نیستند و اهمیت پیروی از هنجارها و مقررات تعیین شده را ارج می‌نهند. این طرز فکر به آنها اجازه می‌دهد تا موقعیت‌هایی را که نمی‌توانند مسیر مورد نظر خود را دنبال کنند بپذیرند و در عوض با تصمیم‌هایی که دیگران گرفته‌اند با مهربانی همراهی کنند.

افراد دارای طرحواره سـازگار ملاحظات همدلانه برای قراردادها و دستورالعمل های حاکم بر تعاملات اجتماعی احترام واقعی قائل هستند. آنها دیدگاهی متواضع و فراگیر از خود نشان می دهند و به طور مداوم ارزش چیزهایی را که دیگران ارائه می دهند را تشخیص داده و قدردانی می کنند.

8. طرحـواره سازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم:

طرحواره سازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم شامل توانایی حفظ برنامه های روزمره و پافشاری بر اهداف دشوار است.

افرادی که دارای طـرحواره سازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم هستند، توانایی قوی در نظم بخشیدن به خود در انجام کارهای روزمره یا پیش پا افتاده نشان می دهند.

افرادی که دارای طرحواره سـازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم هستند از خود-کنترلی لازم برای متمرکز ماندن و متعهد ماندن برخوردار هستند که به آنها اجازه می دهد به طور مؤثر چنین مسئولیت هایی را انجام دهند.

اشخاص دارای طرحواره سازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم زمانی که برای رسیدن به اهداف خود با چالش مواجه می شوند، پشتکار و انعطاف پذیری از خود نشان می دهند.

آنها که دارای طرحواره سازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم هستند به راحتی تسلیم نمی‌شوند و مصمم به غلبه بر موانع هستند تا به آنچه می خواهند برسند. سرسختی آنها، حتی در مواجهه با مشکلات یا مشکلات آنها را به جلو می‌راند.

افراد دارای طرحواره سازگار نظم شخصی (خود-انضباطی) سالم توانایی قابل توجهی برای به تأخیر انداختن رضایت یا لذت فوری به نفع دستیابی به اهداف بلند مدت دارند. آنها اهمیت فداکاری را درک می کنند و برای دنبال کردن آرزوهای بزرگتر خود حاضرند از رضایت فوری چشم پوشی کنند.

 

 

9. طرحواره سـازگار  خود-مراقبتی سالم:

طرحواره سـازگار  خود-مراقبتی سالم مشتمل بر تمایل به اختصاص زمانی برای خود-مراقبتی و اولویت‌بندی نیازهای خود دارد.

افراد دارای طرحواره سـازگار  خود-مراقبتی سالم رویکردی متعادل برای مراقبت و دریافت مراقبت در روابط نزدیک خود دارند. افراد دارای طرحواره سازگار  خود-مراقبتی سالم فعالانه از افرادی که با آنها نزدیک هستند مراقبت می کنند و رویکردی پرورشی نشان می دهند. با این حال، افراد دارای طرحواره سازگار  خود-مراقبتی سالم همچنین راحت به دیگران اجازه می‌دهند تا در صورت لزوم، از آنها مراقبت کنند.

افراد دارای طرحـواره سازگار  خود-مراقبتی سالم این باور را حفظ می کنند که می توانند شخص خوبی باشند در حالی که نیازهای خود را به اندازه نیازهای دیگران در نظر می گیرند. آنها ارزش زمان شخصی و مراقبت از خود را درک می کنند و از نادیده گرفتن نیازهای خود در روند مراقبت از دیگران اجتناب می کنند. آنها همچنین نشان می دهند که از دیگران انتظار دارند نیازهای آنها را در نظر بگیرند.

افراد دارای طـرحواره سازگار  خود-مراقبتی سالم زمانی که به دیگران کمک می کنند، مرزهای سالم خود با دیگران را حفظ می کنند و در عین حال این انتظار را دارند نیازهای آنها نیز در نظر گرفته شود.

10. طرحـواره سازگار  خود-هدایت‌گری:

طرحواره سازگارانه  خود-هدایت‌گری شامل این باور است که نظر شما در مورد خودتان مهمتر از نیاز به تحت تاثیر قرار دادن دیگران می باشد.

افرادی که دارای طرحواره سـازگار  خود-هدایت‌گری هستند، مستقل از توجه یا شناختی که از سوی دیگران دریافت می‌کنند، دارای احساس قوی از ارزش و اهمیت خود هستند.

افراد دارای طرحواره سازگار  خود-هدایت‌گری برای ارزشمندی خود ارزش قائل هستند و حتی زمانی که در مرکز توجه نیستند احساس می کنند برای مردم مهم هستند.

عزت نفس افراد دارای طرحواره سازگار  خود-هدایت‌گری متکی به تأیید خارجی یا تحسین دیگران نیست و در محیط های اجتماعی یا حرفه ای به دنبال شناسایی یا تحسین نیستند. احساس ارزشمندی آنها توسط خودشان ایجاد می شود و به عوامل خارجی مانند ثروت یا ارتباطات اجتماعی وابسته نیست.

11. طرحواره سازگار خوش‌بینی:

طرحواره سـازگار خوش‌بینی شامل اعتقاد به این موضوع است که همه چیز به طور کلی به بهترین شکل پیش خواهد رفت.

افراد دارای طرحواره سـازگار خوش‌بینی بر لحظات مثبت و شرایط مطلوب زندگی خود تمرکز می کنند. آنها تمایل دارند که احساس واقعی شادی و خوش بینی نسبت به آینده داشته باشند.

افراد دارای طرحواره سازگـار خوش‌بینی می توانند به طور کامل از رویدادهای مثبت استقبال کنند و از آن لذت ببرند بدون اینکه تسلیم انتظارات بدبینانه از فاجعه قریب‌الوقوع شوند.

افراد دارای طـرحواره سازگار خوش‌بینی معتقدند که همه چیز به طور کلی خوب پیش می‌رود و نیازی به نگرانی دائمی نیست، زیرا فاجعه‌سازی منجر به نتایج سازنده نمی شود، بنابراین آنها دیدگاهی آرام دارند.

این دیدگاه ذهنی خوش بینانه به آنها اجازه می دهد تا از زمان حال لذت ببرند و از آن قدردانی کنند و ذهنیت مثبتی را پرورش دهند که به انتظارات آنها برای آنچه در پیش است گسترش می یابد.

12. طرحواره سازگار گشودگی هیجانی:

هسته اصلی طرحواره سازگار گشودگی هیجانی تمایل به ابراز احساسات و ابراز محبت نسبت به افرادی است که با آنها راحت هستید.

افراد دارای طرحـواره سازگار گشودگی هیجانی سطح بالایی از راحتی را در بیان عواطف و احساسات مثبت خود به دیگران نشان می دهند. آنها از نشان دادن محبت فیزیکی، مانند در آغوش گرفتن یا سایر اشکال لمس، و همچنین ابراز مراقبت و محبت کلامی نسبت به افرادی که برایشان ارزش قائل هستند، راحت هستند.

افراد دارای طرحواره سـازگار گشودگی هیجانی اصالت و بیان هیجانی واقعی را در اولویت قرار می دهند و به آنها اجازه می دهند که در صورت تمایل آزادانه و راحت احساسات خود را به اشتراک بگذارند.

توانایی افراد دارای طرحواره سازگـار گشودگی هیجانی در انتقال احساساتشان به ارتباطات معتبر و معنادار آنها با دیگران کمک می کند.

 

 

13. طرحواره سـازگار انتظارات واقع بینانه:

طرحـواره سازگار انتظارات واقع بینانه شامل این باور است که شما می توانید اهداف دست یافتنی تعیین کنید و خود را به عنوان «به اندازه کافی خوب» بپذیرید.

افرادی که دارای طرحواره سازگار انتظارات واقع بینانه هستند، وقتی نوبت به انتظاراتشان از خودشان می‌رسد، رویکردی واقع‌بینانه و مستدل دارند. آنها از دستاوردهای خود رضایت می یابند بدون اینکه احساس کنند در بین بهترین ها قرار دارند.

افراد دارای طرحواره سازگار انتظارات واقع بینانه مفهوم «به اندازه کافی خوب» را می‌پذیرند، نواقص را قبول کرده و از استرس یا فشار بی مورد اجتناب می نمایند. آنها تعادلی بین مسئولیت و رها کردن برقرار می کنند و درک می کنند که اولویت دادن به آرامش و عدم نگرانی بیش از حد در مورد کارهای ناتمام مهم است.

افراد دارای طرحواره سازگار انتظارات واقع بینانه زمان را هم برای بهره وری و هم برای اوقات فراغت اختصاص می‌دهند و از نگرانی بیش از حد در مورد کارهای انجام نشده اجتناب می کنند.

افراد دارای طرحواره سازگار انتظارات واقع بینانه هنگامی که اشتباهاتی مرتکب می شوند، شفقت به خود را تمرین می کنند و از شک و تردید بهرمند می شوند و ذهنیت رشد و پذیرش را پرورش می دهند.

14. طرحـواره سازگار شفقت به خود:

هسته اصلی در طرحواره سـازگار شفقت به خود این باور است که شما شایسته آن هستید که با مهربانی و بخشش با خود رفتار کنید.

افرادی که دارای طرحواره سازگار شفقت به خود هستند، دیدگاهی دلسوزانه نسبت به خود دارند و درک می کنند که اشتباهات و شکست بخشی طبیعی از زندگی است و ارزش یا شخصیت آنها را مشخص نمی کند.

افراد دارای طرحـواره سازگار شفقت به خود به سرزنش خود یا انتقاد شدید از خود نمی پردازند، در عوض توانایی قابل توجهی در بخشش خود از خود نشان می دهند و می دانند که به خاطر اشتباهات خود مستحق مجازات نیستند.

افراد دارای طرحواره سـازگار شفقت به خود دارای یک ادراک سالم از خود هستند که به آنها اجازه می دهد تلاش های خود و نتایج آنها را با احساس آرامش و رضایت بپذیرند. آنها به خوبی خود اعتقاد اساسی دارند و از خود تصویر مثبتی دارند.

افراد دارای طرحواره سـازگار شفقت به خود ارزش ذاتی خود را در به طور کامل پذیرفته و احساس اعتماد به نفس خود را حفظ می کنند که به رفاه کلی و انعطاف پذیری آنها در مواجهه با چالش ها کمک می کند.

 

 

منبع