رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش4شخصیت

رفتار خود بیانگری Self Expression یکی از اجزای اساسی زندگی بشر در امروز است. ممکن است در سال ها و قرن های گذشته رفتار خود بیانگری Self Expression معنا و یا جایگاه خاصی در فرهنگ ها نداشت.

اما امروزه به دلیل تغییرات زیاد جهان لازم است ما بتوانیم ابراز وجود و جرات مندی مناسبی به خرج دهیم. همانطور که شما به احتمال زیاد این مطلب را در گوشی لمسی همراه خود می خوانید؛ پس لازم است رفتارهایتان نیز تغییر کنند.

اقتضای عصر مدرن در جهان دیجیتال، تنها دیجیتال مارکتینگ و برنامه نویسی و یا ایر دراپ نیستند. بلکه لازم است همراه با آن به مدیریت زمان نیز پرداخته شود. برای مدیریت زمان لازم است تا بتوانیم جرات مندانه به بسیاری از خواسته های دیگران در کمال احترام و ادب نه بگوییم.

انجمن تخصصی رفتارشناسی عصر دیجیتال

چرا به رفتار خود بیانگر Self Expression نیاز داریم؟

هرگز برایتان پیش آمده که در حالتی گیر افتاده اید که احساس نا امیدی و ناتوانی بکنید و ندانید که چگونه باید رفتار کنید؟

تا به حال برایتان پیش آمده که دیگران شما را برای انجام خواسته ‌هایشان تحت فشار قرار داده‌اند؛ طوری ‌که شما از سر اجبار و برخلاف میل خود تسلیم شده‌ باشید؟

اگر چنین مواردی در زندگی شما بارها و بارها تکرار شده باشد، به نظر ما بهتر است که روش‌ ها و رفتارهایتان را تغییر دهید. بهتر است رفتارهایی را بیاموزید که بتوانید در چنین شرایطی واکنش و تعامل رفتار مناسبی داشته باشید.

مهارت های ارتباطی خوب مستلزم داشتن سطوح بالایی از خودآگاهی Self-awareness می باشند. آگاه بودن ما از سبک های ارتباطی خودمان می تواند به برقراری ارتباطی کارآمد و مستمر با دیگران منجر شود.

اگر ما بدانیم که چه اثری روی دیگران می گذاریم، آنگاه می توانیم تصمیم بگیریم که آیا این واقعاً همان ارتباطی است که ما مایل به برقراری آن بوده ایم یا خیر؟ کلید این مسئله رفتار خود بیانگری Self Expression است.

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 

رفتار خود بیانگری Self Expression چیست؟

رفتار خود بیانگری Self Expression یا ابراز وجود یا جرات مندی یک شیوه ارتباطی است که بر حقوق فرد به طریقی قابل احترام تاکید می‌ کند. با استفاده از مهارت جرات ورزی، ما به طوری صریح و قابل قبول تر حرف هایمان را ابراز می‌ کنیم.

سودمندی رفتار خودبیانگری Self Expression  این است که دیگران بهتر ما، نیازها و خواسته هایمان را می‌ فهمند. در نتیجه، می توانیم کمک بیشتری برای رسیدن به خواسته ها و حرف‌ هایمان دریافت می‌ کنیم.

رفتارخود بیانگری Self Expression یک ابراز خالصانه نقطه نظرات، احساسات و باورها است. رفتاری است که حقوق هر دو طرف ارتباط با شأن و احترام رعایت می ‌شود. جرات ورزی از طریق کلمات، رفتار و عکس‌ العمل‌ های شما توسط دیگران مشاهده می‌شود.

توجه خالصانه به افکار و نقطه نظرات و احساسات خود با نشان دادن احترام و توجه به دیگران انقلابی رفتار خود بیانگرانه Self Expression است. یک پیغام برای پذیرش رفتار جرات ‌مندانه، ابراز خواسته‌ها و نیازهای فردی خودمان همراه با درخواست ابراز آن از دیگران است.

خصوصیات افراد دارای رفتار خود بیانگری Self Expression

ویژگی ‌های شخص دارای رفتار خودبیانگری Self Expression یک صدای آرام، دوستانه، برخورد چشمی، حالت آرام و ژست (زبان بدن) باز و راحت می‌ باشد.

شخص دارای رفتار خودبیانگری Self Expression اعتماد به خود و عزت نفس دارد و از حقوق خود به اندازه حقوق دیگران دفاع می‌ کند. چنین فردی اکثر اوقات غالباً بر هدف‌ های شخصی خود دست می یابد.

طبق بررسی های متخصصان روابط بین فردی رفتار خود بیانگری Self Expression دارای چهار مولفه اصلی است:

  • رد تقاضاها به شکل محترمانه
  • جلب محبت دیگران و مطرح کردن درخواست‌ های خود به شیوه ای انسانی
  • ابراز صادقانه و با احترام احساسات مثبت و منفی
  • شروع، ادامه و خاتمه دادن گفتگوها به شیوه مودبانه

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خودبیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 

تعریف و انواع رفتار خود بیانگری Self Expression

اگرچه در مورد رفتارخودبیانگری Self Expression تعاریف زیادی مطرح شده است، اما برخی از تعریف ها کاربردی تر و حاوی نکات کلیدی بهتری هستند.

در یک تعریف مهارت رفتار خودبیانگری Self Expression و ابراز وجود «شامل گرفتن حق خود و ابراز افکار، احساسات و اعتقادات خویش به نحوی مناسب مستقیم و صادقانه؛ به نحوی که حقوق دیگران را زیر پا نگذاریم» تعریف شده است.

گروهی دیگر از محققان علوم روانی-اجتماعی نیز رفتار خودبیانگری Self Expression را این طور تعریف می‌‌کنند:

«رفتاری که به فرد این امکان را می دهد تا به نفع خویش عمل کند. بدون هرگونه اضطرابی روی پاهای خودش بایستد، احساسات واقعی خود را صادقانه ابراز کند و بدون بی توجهی به حقوق دیگران حق خود را بگیرد».

همان طور که مطالع فرمودید، در هر دو تعریف بر رعایت و احترام به حقوق دیگران تاکید می شود. در تعریف های رفتار خود-بیانگری Self Expression اشاره شده است که افراد ماهر، باید بتوانند بین گرفتن حقوق خود و پایمال کردن حقوق دیگران تفاوت قائل شوند.

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خود-بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 

رفتار خود-بیانگری Self Expression متشکل از هفت دسته پاسخ مثبت و منفی است. پاسخ های مثبت در رفتار خودبیانگری Self Expression عبارتند از:

  • قبول کاستی ‌های خود
  • رد و بدل کردن تعریفات از دیگران
  • شروع و ادامه تعاملات
  • ابراز احساسات مثبت

پاسخ‌ های منفی در رفتارخود بیانگریSelf Expression شامل موارد زیر هستند:

  • ابراز عقاید نامعقول یا متفاوت
  • تقاضای تغییر رفتار از دیگران
  • رد درخواست ‌های نامعقول دیگران

به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی روانشناس انستیتو رزا مایند، با اینکه رفتارهای ابراز وجودی شامل هم کنش وری مثبت و هم کنش وری منفی می باشند، اما اکثر آموزش‌ ها و پژوهش‌ ها درباره جنبه ‌های منفی یا تعرض ‌آمیز این مهارت بوده ‌اند. به این دلیل که مردم اکثراً در همین مورد بیان پاسخ های منفی دچار اشکال هستند.

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خود-بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 شیوه آموزش رفتار خود بیانگری Self Expression

متخصصان روانشناسی در روش های آموزش خود برای رفتار خودبیانگری Self Expression از مقدمات روش حساسیت زدایی از جمله آموزش آرمیدگی عضلانی استفاده می ‌نمایند.

در ضمن آموزش مهارت های ابراز وجود، یک سری مهارت‌ های اجتماعی به مانند دفاع نمودن از حق خود نیز به افراد آموزش داده می ‌شود.

گاهی از اوقات برای آموزش رفتار خود-بیانگری Self Expression از روش الگو گیری مشارکتی Participatory modelling استفاده می ‌شود. در این شویه روان درمانگر به عنوان یک مدل، رفتاری را که از شخص انتظار می ‌رود انجام می ‌دهد.

سپس از فرد خواسته می ‌شود که به دنبال آن همان رفتار خودبیانگری Self Expression را نمایش داده و بازخورد مناسب را دریافت نماید تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

سودمندی و کاربردهای رفتار خود بیانگرانه Self Expression

آموزش های مهارت درست ابراز وجود و جرات مندی موارد کاربرد فراوانی دارند که مهم ترین آنها:

  • درمان انواع هراس ها و ترس‌ های اجتماعی Social Phobia
  • فرا گرفتن مهارت‌های اجتماعی Social Skills Training
  • از بین بردن کشمکش ‌های خانوادگی Family-Conflicts Management
  • درمان افسردگی Depression

همچنین، افزون بر موارد فوق سودمندی های رفتار خود بیانگری Self Expression را می‌ توان به صورت زیر خلاصه نمود:

  • ارتباط جرات ورزانه اعتماد به نفس Self confidence را افزایش می‌ دهد.
  • ارتباط جرات مندانه تعارض منافع را در زندگی و کار کاهش می‌ دهد.
  • ارتباطات دارای جرات مندی منجر به رفتار محترمانه و عادلانه می شوند.
  • با ارتباط جرات مندانه استرس ما به میزان زیادی در اجتماع و زندگی کاهش می یابد.

برای مطالعه مبانی نظری و مطالب پیشین رفتار خود بیانگری Self Expression به لینک های زیر مراجعه فرمایید:

قسمت اول رفتار خودبیانگری Self Expression [تعاریف و مفاهیم پایه جرات مندی]

قسمت دوم رفتارخود بیانگری Self Expression  [عوامل موثر بر ابراز وجود]

قسمت سوم رفتار خودبیانگری Self Expression [انفعال / پرخاشگری]

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خودبیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 

انواع رفتار و شخصیت های با و بدون رفتار خود بیانگری Self Expression

یکی از موارد بسیار مهم و لازم در مهارت جرات ورزی، شناخت انواع شیوه هایی است که رفتار خود بیانگری Self Expression با الگوهای شخصیتی ترکیب می شوند.

شخصیت نقشی بسیار مهم در الگوهای رفتاری ما ایفا کرده و بدون دانستن آن نمی توان به اصلاح رفتاری اقدام نمود. به طوری که امروزه آموزش مهارت های رفتار خود بیانگری Self Expression در حقیقت روش های اصلاح شخصیتی است. در ادامه انواع معروف سبک های رفتاری/شخصیتی در تعامل با ابراز وجود بیان شده اند.

انجمن تخصصی مهارت های روابط اجتماعی

الف) سبک رفتاری/شخصیتی پرخاشگر-پرخاشگر

در این سبک رفتاری و شخصیتی، فرد ابتدا به گونه ای پرخاشگرانه رفتار می کند. پس از آن که پی به اقتدار خود و ضعف طرف مقابل برد، به همین رویه زشت خود ادامه می دهد.

محتوای رفتار وی شامل زورگویی، تندی، سرزنش و رفتار ناگهانی و انفجاری نسبت به دیگران می باشد. فرد دارای شخصیت پرخاشگرانه-پرخاشگرانه شیوه احساسات دیگران را به راحتی نادیده گرفته و در تعدی به حقوق آن ها تردید نمی کند.

ب) سبک رفتاری/شخصیتی پرخاشگر-منفعلانه

در سبک شخصیتی پرخاشگر-منفعل، فرد ابتدا به رفتار پرخاشگرانه دست زده و از موضع قدرت وارد روابط می شود. اما چون در ادامه با واکنش مخاطب پی به ضعف خود و اقتدار طرف مقابل می برد، به سرعت رفتاری انفعالی و تسلیم طلبانه در پیش می گیرد.

پ) سبک رفتاری/شخصیتی پرخاشگر-جراتمند

فرد دارای سبک پرخاشگرانه-جراتمند ابتدا رویارویی پرخاشگرانه را در دستور کار خود قرار می دهد. اما، در ادامه رابطه وقتی با ادب، منطق و یا ضعف و ناتوانی مخاطب مواجه می شود، تغییر رفتار می دهد. سپس، در ادامه رفتار خود بیانگری Self Expression و احترام متقابل را در پیش می گیرد.

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خودبیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 

ت) سبک رفتاری/شخصیتی جراتمند- پرخاشگر

فردی که دارای سبک جراتمند-پرخاشگرانه است، مایل است جرات ورزانه رفتار کند. اما به دلایل شخصیتی و تغییر موقعیت، تحت تاثیر محرک های مختلف واکنش نشان می دهد. به تدریج رفتار وی از مسیر مودبانه و احترام دو سویه خارج شده، تندی و تعدی جایگزین آن می شود.

ث) سبک رفتاری/شخصیتی جراتمند-جراتمند

توجه و در نظر گرفتن شان و کرامت انسانی و احترام متقابل در ارتباطات میان فردی برای فرد دارای شخصیت جراتمند-جراتمند اهمیت فراوانی دارد. می توان گفت این سبک رفتاری/شخصیتی، ایده آل ترین حالت ممکن در تعاملات اجتماعی است.

این افراد به حقوق بشر باور داشته و موقعیت مخاطب، رفتار ایشان را تحت تاثیر قرار نمی دهد. در این افراد، اصرار بر احقاق حق، انجام رفتار مخالفتی و استقلال رای، با رفتارهای سماجتی، گستاخی و بی ادبی و بی توجهی به تمایلات دیگران ترکیب نمی شود.

ج) سبک رفتاری/شخصیتی جراتمند- منفعل

افراد دارای این سبک در ابتدا تلاش می کنند تا به شیوه ای جراتمند رفتار کنند. اما به تدریج در ادامه تعامل اجتماعی خود، ترس از مظاهر قدرت و اضطراب در موقعیت های بین فردی منجر به عقب نشینی آنها از رفتارهای مخالفتی و پا فشاری بر خواسته ها می شود. در نتیجه، ایشان را به موضعی انفعالی و سازش کارانه سوق می دهد.

رفتار خود بیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها
رفتار خودبیانگری Self Expression: بخش 4، شخصیت ها

 

چ) سبک رفتاری/شخصیت منفعل- جراتمند

فردی که دارای این سبک رفتاری/شخصیت است، حسب عادت و یادگیری های گذشته خود، ابتدا به شکل منفعل و تسلیم رفتار می کند. اما، فقدان خطرات احتمالی بعدی و از بین رفتن نگرانی های اولیه، باعث بازیابی اعتماد به نفس فرد گردیده و منجر به رفتار خودبیانگری Self Expression در وی خواهد شد.

ح) سبک رفتاری/شخصیتی منفعل- پرخاشگر

شخص دارای این تیپ رفتاری/شخصیتی با این تصور که حریف در موقعیت برتر قرار دارد، ابتدا به صورت منفعل و تسلیم رفتار می کند. اما، در ادامه تعامل و واکنش های رفتاری با وقوف بر قدرت بیشتر خود و یا عقب نشینی مخاطب، شروع به تعدی و پرخاشگری می نماید.

خ) سبک رفتاری/شخصیتی منفعل-منفعل

اشخاص دارای این سبک رفتاری/شخصیتی ناتوان از رویارویی و برقراری ارتباطات اجتماعی مناسب هستند. این افراد جرات کمی در بازداری از پایمال شدن حقوق خود نشان می دهند.

در این دسته از افراد، شروع رفتار با ترس و اضطراب همراه است و ادامه و پایان آن معمولاً به تبعیت، تسلیم و پیروی انفعالی از خواسته های دیگران، غالباً پرخاشگرها می انجامد. این افراد بیش از همه نیازمند یادگیری مهارت رفتارخود بیانگری Self Expression هستند.