نرمافزار EP den Auto : تحلیل پتانسیل وابسته به رخداد (ERP)
مقدمه کاربرد امواج مغزی
بیش از ۹۰ سال از اولین کاربرد امواج مغزی در حوزه درمانی میگذرد و پژوهشها و متدهای مختلفی برای شناسایی و تحلیل امواج مغزی بوجود آمدهاند. بطور عمده، این روشها برا پایه شناسایی امواج مغزی آلفا، بتا، دلتا، تتا، و امگا مبتنی بوده و باقی امواج تولید شده توسط مغز را در نظر نمی گیرند.
بخش خاصی از امواج مغزی با نام پتانسیلهای وابسته به رخداد (ERP) علایم الکتروفیزولوژیکی هسند که توسط محرکهای بیرونی یا فرآیندهای شناختی درونی فعال می شوند و در حالت آرامش وجود ندارند. ERP ها بطور عمده در کسری از ثانیه پس از ارائه محرک/شروع فرآیندی شناختی راه افتاده و پیش از بروز واکنش فرد در امواج مغزی قابل تعقیب و مشاهدهاند.
استفاده از ERP تاکنون محدود به شکل تاخیر/تقدم و یا بود/نبود آن در نوارمغزی در پژوهشهای عصبروانشناختی بوده است. در حالت عادی بررسی ERP به دلیل نسبت کم آن به خطا و نویز عملی طاقتفرسا است و به همین دلیل در سیستمهای نوروتراپی از آن صرفنظر شده است.
بسته نرم افزار EP den Auto
بر این اساس، متخصصان دانشگاه لیسستر در تلاش برای کاربردی ساختن دادههای مرتبط با ERP به طراحی نرمافزاری برای کمّی سازی، و شناسایی قله، توان، و شدت این امواج پرداختند تا بتوان از این طریق راهی جدید برای درمان اختلالاتی که مرتبط به فعالیت سیستم اعصاب مرکزی هستند، ایجاد نمود.
این نرم افزار که EP_den_auto نام دارد بر اساس تغییرپذیری درون- و بیرون-مقیاسی ضرایب امواج مغزی و انحراف آنها از مقادیر خط پایه، طراحی شده است. برای بررسی توانمندی این نرم افزار، ابتدا با شبیهسازی دادههای ERP دیداری و شنیداری به ارزیابی الگوریتمهای آن پرداخته شد و سپس در ۴ فاز آزمایشی نرم افزار تحلیل پتانسیل وابسته به رخداد (ERP) صورت گرفت.
قابلیت های نرم افزای EP den Auto
این نرم افزار قابلیت سنجش و تحلیل دقیق پتانسیلهای وابسته به رخداد (ERP) منفرد را به صورت خودکار دارد. یکی دیگر از ویژگیهای خاص EP_den_auto شناسایی خودکار ERPهای منفرد است. دقت بسیار بالای EP_den_auto برای سنجش توان و تاخیر ERP در مقایسه با روش حذف نویز استاندارد (آستانهسازی دونوهو) و بررسیهای منفرد نویز نشانگر کارآیی این نرم افزار در سنجش امواج مغزی و نیز نوروتراپیها است.
نرمافزار EP den Auto بصورت رایگان قابل دانلود بوده و بسته نرمافزاری آن با پکیج wavelet analysis نرمافزار MATLAB نگاشته شده است.
ویژگی بارز EP_den_auto قابلیت پردازش همزمان و در زمان واقعی اطلاعات حاصل از سیستمهای QEEG، نوروفیدبک، MEG (سیستم مرکب همزمان QEEG و fMRI)، و سیستمهای پردازش میدانهای مغزی محلی (LFP) است. پژوهشگران دانشگاه لیسستر با تلاش شبانهروزی و بیوقفه به توسعه و بروزرسانی این نرمافزار مشغولند و در زمینه پژوهش و همکاری مشترک در حوزههای نرمافزاری، سختافزاری، و کاربردی EP_den_auto با کمال میل از علاقمندان استقبال مینمایند.
با توجه به اینکه تقریباً هیچ یک از این ابزارها تاکنون در ایران هنجاریابی و استانداردسازی نشدهاند، میتوان بعنوان پایاننامه کارشناسی ارشد و دکتری از این مجموعه نرمافزاری استفاده نمود، بویژه که مسایل مربوط به مالکیت معنوی (Copy Right) در مورد این آزمونها صدق نمیکنند.
نکته بسیار مهم در کاربرد این نرم افزار، رعایت موازین استفاده از آزمونهای روانشناختی کامپیوتری است. پیشنهاد میشود پیش از استفاده از این دسته از ابزارها، حتماً مطلب ما در مورد سیستمهای سنجش کامپیوتری را ملاحظه فرمایید.
لینک منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر (further reading)
https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2012.10.062
(در صورت جذابیت و علاقمندی به موضوع، مطلب را برای دیگران نیز بازنشر فرمایید).
کانال تلگرام
https://t.me/DrAmirMohammadShahsavarani
در صورت وجود هرگونه پرسش و نیاز به همراهی در این زمینه، میتوانید از طریق فرم زیر با ما تماس بگیرید.