The Health Literate Health Care Organization 10-Item Questionnaire (HLHO-10)
یکی از مسایل بسیار مهم در حوزه نظام سلامت، سواد سلامت (health literacy) است. سواد سلامت برای افراد عادی به معنای درجهای است که افراد ظرفیت کسب، پردازش، و فهم اطلاعات پایه سلامت و خدمات مرتبط با آن را دارند تا بتوانند تصمیمات درستی در زمینه حفظ سلامت خود اتخاذ کنند. همچنین، سواد سلامت برای متخصصان سلامت به معنای داشتن دانش لازم و بروز برای اتخاذ تصمیمات لازم برای سلامت و درمان مراجعان/بیماران خود است.
عاملهای متعدد فردی و سازمانی در سواد سلامت موثرند که شامل موارد زیر میشوند:
- مهارتهای ارتباطی مراجعان و متخصصان مراکز سلامت
- فرهنگ
- دانش مراجعان و متخصصان مراکز سلامت نسبت به موضوعات سلامت
- الزامات مراقبتهای سلامت و نظامهای سلامت عمومی
- الزامات موقعیت/زمینه
همچنین، سواد سلامت منجر به توانمندی افراد در حوزههای زیر خواهد شد:
- هدایت نظام مراقبت بهداشت، شامل پر کردن فرمهای پیچیده و مکانیابی خدمات و خدماتدهنگان
- به اشتراک گذاشتن اطلاعات فردی همچون تاریخچه سلامت، با خدماتدهنگان حوزه سلامت
- تشریک مساعی در مراقبهای فردی و مدیریت بیماریهای مزمن
- درک مفاهیم آماری همچون احتمال و خطر
سواد سلامت شامل مهارتهای متعددی است. بعنوان نمونه، محاسبه سطح چربی و قند خون، محاسبه داروها، و درک برچسبهای ارزش غذایی نیازمند مهارتهای ریاضی هستند. انتخاب بین برنامههای مختلف سلامت یا مقایسه میزان تجویز دارو نیازمند مهارتهای محاسباتی، محاسبه فرانشیز، و کسورات است.
افزون بر مهارتهای پایه سواد، سواد سلامت نیازمند دانش در مورد موضوعات سلامت نیز است.، افرادی که سوالد سلامت اندی دارند، اغلب بدون دانش در مورد بدن و یا حتی اطلاعات غلط از کارکرد آن بود و در مورد ویژگی و علل بیماریها نقصان جدی دانش دارند. بدون داشتن این دانش، افراد نمی توانند رابطه بین عاملهای سبک زندگی نظیر تمرینات ورزشی و رژیم غذایی با پیامدهای مهم حفظ سلامت را درک نمایند.
ضعف در سواد سلامت میتواند گریبانگیر متخصصان سلامت نیز شود. دانش پزشکی پیوسته و هر روز در حال تغییر است. مواردی که افراد در دوره تحصیل خود در مورد زیستشناسی، پزشک، بدن، و کارکردهای آن میدانند بسرعت کهنه و یا فراموش میشوند. همچنین، اطلاعات پزشکی بدست آمده در موقعیتهای حرفهای و تحصیلی استرسزا و یا ناآشنا، به سرعت از یاد میروند. بنابراین، لازم است متخصصان حوزه سلامت نیز پیشگام جمعیت عمومی در بروزرسانی سواد سلامت خود اهتمام ورزند.
در همین راستا، پژوهشگران حوزه سلامت اقدام به طراحی ابزاری برای سنجش سطح سواد سلامت مراکز درمانی نمودند تا مشخص شود در هر مرکز درمانی بیماران و متخصصان تا چه حد سواد سلامت لازم را دارند. این ابزار که به نام پرسشنامه سواد سلامت مراکز درمانی (HLHO-10) طراحی شده پرسشنامهای مشتمل بر ۱۰ گویه است که ۱۰ ویژگی سواد سلامت و مراکز درمانی دارای سوالد سلامت بالا را در بر می گیرد. گویهها به صورت عبارات خبری بوده و پاسخگو در مقیاس لیکرت ۷ بخشی از ۱ (به هیچ وجه) تا ۷ (به میزان بسیار زیاد) به گویهها پاسخ میدهد.
ابعاد ۱۰ گانه HLHO-10 شامل موارد زیرند:
- رهبری
- تمرکز
- فراگیر بودن سرویس
- دامنه مهارتهای سواد سلامت
- استانداردهای ارتباطی
- فراهم آوردن دسترسی
- تنوع رسانهها
- خطر بالا
- هزینهها
- نیروی کار
درحوزه پایایی، ضریب آلفای کرونباخ برای HLHO-10 به میزان ۰٫۸۹ محاسبه شده است. در حوزه اعتبار، بررسیهای صورت گرفته نشانگر تایید اعتبار عاملهای دهگانه این پرسشنامه توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی است. این پرسشنامه به زبانهای انگلیسی، آلمانی و ترکی استانبولی هنجاریابی شده است.
لینک منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر (further reading)
https://doi.org/10.1186/s12913-015-0707-5
در صورت تمایل میتوانید مطالب مرتبط را در سایت مطالعه فرمایید
(در صورت جذابیت و علاقمندی به موضوع، مطلب را برای دیگران نیز بازنشر فرمایید).
کانال تلگرام
https://t.me/DrAmirMohammadShahsavarani
در صورت وجود هرگونه پرسش و نیاز به همراهی در این زمینه، میتوانید از طریق فرم زیر با ما تماس بگیرید.
[everest_form id=”166″]