روابط بین فردی: مهارت سوم از مهارت‌های دهگانه زندگی

فهرست مطالب

روابط بین فردی مبنای اصلی هویت‌یابی و شخصیت انسان است. این تعاملات، مبنای اولیه پیوند انسان با دیگران را تشکیل می‌دهند و موجب شکوفایی افراد و بهبود کیفیت تعامل می‌شود. زمانی که روابط بین فردی دچار نقصان باشند مانع بالندگی شده و حتی روابط را تخریب می‌کند.

اهمیت روابط بین فردی تا جایی است که ضعف در آن حتی بعنوان بازدارنده افراد از خودشکوفایی تلقی می‌شود. ما به روابط بین فردی روی می آوریم تا هویت پیدا کنیم و با دیگران پیوند برقرار کرده و پیوند‌های خود را عمیق‌تر کنیم و در عین حال، مشکلات خود را رفع و امکانات موجود را پیدا کنیم.

به همین جهت به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی روانشناس انستیتو رزا مایند IPBSES، از شاخص‌های مهم زندگی سالم، ارتباطات بین فردی است. بدون شک روابط بین فردی مصداق خون حیات بخش جامعه انسانی را دارد.

گرایش انسان به تعامل برقرار کردن با دیگران دلایل زیادی دارد. مهم‌ترین دلیل این است که برقرار کردن ارتباط با دیگران بسیاری از نیازهای او را برطرف می‌‌کند و موجبات نشاط فردی و اجتماعی را فراهم می سازد.

منظور و تعریف روابط بین فردی چیست؟

ارتباط فرآیندی است که به وسیله آن اطلاعات و احساسات خود را از طریق پیام های کلامی و غیرکلامی با دیگران در میان می گذاریم. این توانایی موجب تقویت رابطه گرم و صمیمی ما با دیگران به ویژه اعضای خانوده می شود و سلامت روانی و اجتماعی ما را بیش از پیش فراهم نموده و به قطع روابط ناسالم ما منجر خواهد شد.

بر این اساس در تعریف می‌توان گفت، تعامل و ارسال پیام از شخصی به شخص دیگر از طریق کانال ارتباطی (کلامی یا غیرکلامی) به منظور تأثیر، هدایت و کنترل یکدیگر، ارتباط محسوب شده و زمانی که این ارتباط با انسان‌های دیگر باشد، بعنوان روابط بین فردی شناخته می‌شود.

منظور از مهارت روابط بین‌فردی، توانایی ما در برقراری رابطه با دیگران در جهت برآورده نمودن نیازها، خواسته ها، حق و حقوق به شکل کارآمد و مؤثر است به گونه‌ای که به نیازها، خواسته ها، حق و حقوق دیگران صدمه ای وارد نشود و در عین حال که رابطه برای خودمان سودمند است، برای طرف مقابل هم سودمند باشد.

هدف از داشتن و کاربرد مهارت ارتباطات بین فردی چیست؟

مهارت روابط بین فردی، سومین مهارت در مجموعه مهارت‌های دهگانه زندگی است و هدف از آن، ایجاد روابط بین فردی مثبت و مؤثر فرد با سایرین است. یکی از این موارد، توانایی ایجاد روابط دوستانه است که در سلامت روانی و اجتماعی، روابط گرم خانوادگی، و بویژه در محیط های شغلی که نیازمند تعاملات سالم و مناسب با غریبه ها است، به عنوان یک منبع مهم روابط اجتماعی سالم نقش بسیار مهمی دارد.

ابعاد تعاملات بین فردی شامل چه مواردی هستند؟

ارتباط بین فردی شامل دو بخش روابط کلامی و روابط غیر کلامی هستند. روابط کلامی، تمامی جنبه‌های گفتار، یعنی زبان و ابزارهای کلامی را شامل می شود که در آن چگونگی صحبت کردن از جمله، سرعت کلام، تن و آهنگ صدا نیز مطرح است. روابط غیرکلامی، به سایر فعالیت‌هایی گفته می شود که کارکرد ارتباطی دارند، همچون ابراز هیجان، حالت چهره، ژست‌ها و حرکات بدنی که به آن «زبان بدن» هم می‌گویند.

در روابط بین فردی گوش دادن اهمیت زیادی دارد. با گوش دادن فعال و درست، می‌توان ضمن احترام گذاشتن به فرد مقابل، وی را به ادامه تعامل تشویق نموده و در نتیجه اطلاعات بیشتری کسب نمود.

مدیران موفق، برای تضمین جریان صعودی اطلاعات (از زیردست به بالا دست) از مهارت گوش دادن فعال استفاده می نمایند تا زیردستان به گزارش پیام ها ادامه دهند و جو اعتماد سازمانی به وجود آورد. در عین حال برای ایجاد و حفظ روابط خوب و مطلوب و جلوگیری از اختلاف نظرها، کشمکش‌ها و سوءتفاهم باید مهارت شنیدن فعال را آموخت و بکاربست.