پرسشنامه سبک تفکر عقلانی/تجربی (REIm)
مقدمه
سبک های تفکر بخش اصلی وجود هر انسان را تشکیل میدهند. یکی از نظریههای معروف در این حوزه نظریه خویشتن شناختی-تجربی (CEST) است. این نظریه ترکیبی شخصیت جنبههای خاصی از نظریه یادگیری، نظریه شناختی، نظریه روان تحلیلی و نظریه خویشتن را در بر گرفته است REIm.
مفروضه زیربنایی CEST این است که پردازش اطلاعات افراد در مغز افراد بر اساس دو سیستم تعاملی مستقل از هم شکل میگیرد: سیستم غیر کلامی نیمه خودآگاه تجربی و سیستم استدلالی کلامی خودآگاه عقلانی.
سیستم تجربی یک سیستم یادگیری خودکار است که بین انسان و سایر حیوانات عالی مشترک است و بر اساس اصول یادگیری خودکار، یادگیری تداعی (شرطی سازی کلاسیک و عامل) و یادگیری مشاهدهای عمل میکند. در مقابل، سیستم عقلانی یک نظام استدلال خودآگاه است که مسایل انسان را بر اساس درک اصول عقلانی/منطقی و ارزشیابی شواهد انجام می دهد.
پرسشنامه سبک تفکر عقلانی/تجربی (REIm)
سیستم تجربی بسیاری از رفتارهای زندگی روزمره ما را شکل می دهد، اما توانایی تفکر انتزاعی را ندارد. بررسی های نشان داده اند این سیستم به شکل مثبت با خلاقیت، شوخ طبی، قضاوت هنری، شهود، همدلی و محبوبیت اجتماعی رابطه دارد.
سیستم عقلانی متخصص استدلال انتزاعی در سطوح بالاست ولی بسیار انرژی بر و زمان بر است. این سیستم رابطه دقیق و مستقیمی با سازگاری و انطباق بهینه با شرایط جدید، کاهش باور به نظریه توطئه، کاهش رفتار گله ای، کاهش شایعه باوری و مقابله با تبلیغات و جنگ روانی دارد.
در روانشناسی صنعتی و سازمانی و برای مشاغل مختلف، استفاده از پرسشنامه سبک تفکر عقلانی/تجربی (REIm) در کنار پرسشنامههای شخصیت همچون NEO-PI-R و CPI نتایج درخشانی برای تحلیل منابع انسانی، استخدام، و توانمندسازی سازمانی برای افزایش بازگشت سرمایه دارد.
ساختار پرسشنامه سبک تفکر عقلانی/تجربی REIm
این پرسشنامه شامل ۴۲ گویه است که پاسخگویان نظر خود را بصورت لیکرت پنج بخشی بیان می کنند. سیستم لیکرت شامل ۱ (در مورد من کاملاً نادرست است)، ۲ (در مورد من تا حدی نادرست است)، ۳ (در مورد درست یا نادرست نیست)، ۴ (در مورد من تا حدی درست است)، و ۵ (در مورد من کاملاً درست است) می باشد. نمرات برخی از گویه ها معکوس نمره گذاری می شوند. برای نمره گذاری در هر بخش، نمره نهایی تقسیم بر تعداد سوالات مربوطه می شود که دامنه نمره بین ۱ تا ۵ قرار گیرد.
این پرسشنامه شامل دو مقیاس سبک تفکر عقلانی و سبک تفکر تجربی است. مقیاس سبک تفکر عقلانی دارای ۲ خرده مقیاس توانایی عقلانی و درگیری عقلانی است. مقیاس تفکر تجربی نیز شامل دو خرده مقیاس توانایی تجربی و درگیری تجربی است. همچنین بررسی های تحلیل عاملی نشانگر وجود سه عامل در تفکر تجربی با نام های تخیل، شهود، و هیجان پذیری است.
بر همین اساس، نمره گذاری برای این آزمون به ۳ صورت است: تفکر عقلانی/ تفکر تجربی، تفکر عقلانی (توانایی/درگیری)/ تفکر تجربی (توانایی/درگیری)، و تفکر عقلانی/ تفکر تجربی (تخیل، شهود، و هیجان پذیری).
هنجاریابی و ساختار عاملی پرسشنامه REIm
در بررسی شاخص های روانسنجی پرسشنامه سبک تفکر عقلانی/تجربی (REIm)، برای محاسبه پایایی، آلفای کرونباخ برای تفکر عقلانی ۰٫۸۶، شهود ۰٫۷۴، هیجان پذیری ۰٫۷۶ و تخیل ۰٫۷۲ بدست آمده است. تحلیل های عاملی اکتشافی و تاییدی ساختار دو عاملی شامل تفکر عقلانی و تفکر تجربی، و همچنین ساختار ۴ عاملی تفکر عقلانی و تفکر تجربی در ۳ بخش شهود، هیجان پذیری، و تخیل را تایید نموده اند.
لینک منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر
(further reading)
