مقیاس باورها و نگرشهای نادرست به خواب (DBAS)
مقدمه
خواب کامل به عنوان کلید سلامتی، طول عمر، پیشگیری از انواع بیماریهای روانی و جسمانی، افزایش بهرهوری سازمانی و کاهش آسیبهای مدیریت منابع انسانی شناخته میشود. مشکلات خواب همراه سایر مشکلات همچون چاقی، مشکلات تنفسی، اختلالات خلقی، و اختلالات اضطرابی برای فرد پیش میآیند. گاهی اوقات نیز اختلالات خواب، خود منشاء این مسایل هستند.
خواب عاملی مهم در یادگیری و حافظه است. هم یادگیری حرکتی (روانشناسی ورزش)، یادگیری تحصیلی و هم یادگیری در محیطهای شغلی بستگی تام و تمامی به خواب کامل و درست دارند. مشکلات خواب تا حدی در محیطهای شغلی مهمند که ممکن است به سوانح و خسارتهای جانی و مالی جدی منجر شوند.
یکی از مسایل مهم در ایجاد و تثبیت اختلالات خواب، باورها و نگرشهای افراد نسبت به خواب است. افراد با داشتن نگرشها و افکاری خاص ممکن است خودشان منجر به ایجاد مشکلات در روند خواب و یا تشدید آنها در خودشان بشوند.
پروفسور مورین و همکارانش اقدام به تهیه مقیاس باورها و نگرشهای نادرست به خواب (DBAS) نمودند تا بتوانند افکار بنیادی و ریشهای آسیبزا برای خواب در افراد را دریابند. این پرسشنامه قابلیت استفاده در گروههای سنی مختلف از نوجوانان، تا بزرگسالان و سالمندان و از شرایط زندگی خصوصی تا محیطهای شغلی و سازمانی را دارد.
ساختار مقیاس باورها و نگرشهای نادرست به خواب
این پرسشنامه در دو شکل فرم بلند (۳۰ گویه) و فرم کوتاه (۱۶ گویه) ساخته شده است. پژوهش های متعدد نشانگر بهبود مشخصه های روانسنجی و نیز سرعت بیشتر فرم کوتاه (DBAS-16) در سنجش مشکلات شناختی خواب هستند. گویه های DBAS به صورت خبری بوده و افراد در یک مقیاس لیکرت ۰ (کاملاً مخالف) تا ۱۰ (کاملاً موافق) نظر خود را در مورد هر گویه اعلام خواهند کرد.
این پرسشنامه شامل یک نمره کلی شامل نمره همه گویه های و ۴ خرده مقیاس پیامدها (۵ گویه) ، نگرانی/ناامیدی (۶ گویه)، انتظارات (۲ گویه)، و دارودرمانی (۳ گویه) است. هر چه نمرات فرد در هر خرده مقیاس و مقیاس کلی بیشتر باشد، شدت مشکلات شناختی فرد در آن حوزه و باورهای نادرست وی به خواب بیشتر است.
شاخصهای هنجاریابی و روانسنجی DBAS
بررسیهای هنجاریابی برای پایایی DBAS-16 نشانگر ضرایب آلفای کرونباخ ۰٫۷۸ برای کل آزمون هستند. همچنین، میزان پایایی در ضریب باز آزمایی، ۰٫۸۳ برای DBAS-16 است.
در بررسی های هنجاریابی اعتباری، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی نشانگر وجود ۱ عامل کلی و ۴ عامل جزیی در ساختار DBAS-30 و DBAS-16 هستند.
در زمینه اعتبار همگرا، نمرات DBAS-16 همگرایی مطلوب و بالایی با نمرات افسردگی (آزمون افسردگی بک)، اضطراب (آزمون اضطراب بک)، و شاخص شدت بیخوابی (ISI) دارد.
لینک منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر (further reading)
دیدگاهتان را بنویسید