مقیاس استرس ادراکی (PSS)

مقدمه

استرس به عنوان بیماری قرن شناخته شده است. تقریباً امروزه تمامی اختلالات، کژکاری‌ها و بیماری‌ها به نوعی با استرس مرتبطند و زیربنای تقریباً تمامی اتفاقات بد زندگی حتی پیری و سرطان نیز به استرس اکسیداتیو نسبت داده‌شده است.

به همین دلیل، دوره‌های آموزش مدیریت استرس (مهارت پنجم از مهارت‌های ده‌گانه زندگی) و دوره‌های مدیریت استرس شغلی از پرطرفدارترین دوره‌های برگزار شده در سطح جوامع هستند.

در گام نخست بررسی، شناسایی، و مدیریت استرس، لازم است سطح استرس موجود برای هر فرد مشخص شود. همانطور که جدیدترین نظریات استرس بیان می‌کنند، استرس فرآیندی تعاملی است، به این معنا که نه تنها باید عاملی در ذات خود استرس‌زا باشد، بلکه باید فرد نیز آن را استرس‌زا بداند. به همین دلیل، ادراک استرس هر فرد، کلید شناسایی مسایل وی در ارتباط با استرس و نیز انتخاب بهترین راهبرد مقابله با استرس برای اوست.

 

پرسشنامه مقیاس استرس ادراکی

در زمینه شناسایی ادراک استرس ابزارهای زیادی موجودند. در این میان، مقیاس استرس ادارکی (Perceived Stress Scale, PSS) بیشترین میزان استفاده برای سنجش ادارک استرس را داشته است. این مقیاس به بررسی شدت موقعیت‌هایی می‌پردازد که فرد آنها را استرس‌زا می‌داند.

گویه‌های آزمون به صورتی طراحی شده‌اند که مشخص نمایند افراد به چه میزان زندگی خود را غیرقابل پیش‌بینی، غیرقابل کنترل، و شلوغ می‌دانند. افزون بر این، مقیاس استرس ادراکی (PSS) شامل تعدادی پرسش مستقیم در مورد سطح استرس تجربه شده است.

این مقیاس در سال ۱۹۸۳ میلادی توسط شلدون کوهن طراحی شده و هنوز هم یکی از پرطرفدارترین آزمون‌های سنجش استرس است. از منظر طبقه‌بندی، این آزمون مداد و کاغذی جزو دسته آزمون‌های خودسنجی قرار می‌گیرد.

 

بازه سنی و تحصیلی مقیاس استرس ادراکی

در مقیاس استرس ادراکی (PSS) برای اجرا در مقاطع سنی دبیرستان و بالاتر با حد اقل سطح سواد دبیرستانی تدوین شده است. گویه‌های آزمون ساده و قابل فهمند و موارد مشابه زیادی در زندگی هر شخص دارند.

همچنین، گویه‌ها کلی هستند و تا جای ممکن دور از وابستگی فرهنگی و خرده‌فرهنگی می‌باشند. گویه‌های مقیاس استرس ادراکی (PSS) در مورد احساسات و افکار طی ماه گذشته هستند. در هر مورد، پاسخگو باید بیان کند چه میزان به آن شکل خاص فکر/ یا احساسی داشته است.

 

ویژگی‌های روانسنجی

در حوزه اعتبار این آزمون مشخص شده است نمرات بالاتر مقیاس استرس ادراکی (PSS) با شکست بیشتر در ترک رفتارهای اعتیادی (مصرف سیگار،مواد، مشروبات الکلی، فضای مجازی بخصوص اینترنت) ناتوانی در  کنترل سطح قند خون در دیابت، آسیب، ‌پذیری بیشتر در برابر رخدادهای استرس‌زا، احتمال بیشتر بروز اختلالات خلقی (افسردگی)، و حتی سرماخوردگی بیشتر ارتباط مستقیم دارند.

اعتبار پیش‌بین مقیاس استرس ادراکی (PSS) بین ۴ تا ۸ هفته است، پس نهایتاً بعد از ۲ ماه برای سنجش سطح استرس ادارکی فرد، مجدداً باید این آزمون اجرا شود.

مقیاس استرس ادراکی (PSS) شامل ۱۰ گویه پرسشی است که فرد باید در یک بازه لیکرت ۵ بخشی بصورت ۰ (هرگز)، ۱ (تقریباً هیچ وقت)، ۲ (گاهی)، ۳ (اغلب اوقات)، ۴ (خیلی زیاد) به هر پرسش پاسخ گوید. نمره‌گذاری گویه‌های ۴، ۵، ۷، و ۸ به صورت معکوس است.

لینک دانلود رایگان مقیاس استرس ادراکی (PSS)