پژوهشگران دانشگاه لایبنیتز، دانشگاه روهر بوخوم، و دانشگاه پزشکی برگمان شایل آلمان به همراه پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی ایران در طرحی مشترک به بررسی تاثیرات تحریک مغزی با tDCS بر ADHD در کودکان پرداختند.
روش پژوهش تحریک مغزی با tDCS:
۱۹ کودک راست دست با میانگین سنی ۹٫۵ سال که تشخیص اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی را دریافت کرده بودند در این پژوهش شرکت نموند.
همه داوطلبان دارای نمرات متوسط تا شدید در CPRS بودند. بدون هرگونه سابقه صرع، تشنج، آسیب مغزی، بیماری‌های رشدی-عصبی، اختلال نافرمانی مقابله‌ای، درخودماندگی، و اختلالات یادگیری، بودند.
شرکت کنندگان از ۲۴ ساعت قبل از مداخله هیچگونه دارویی مصرف نکرده بودند.
ابزارهای پژوهش شامل موارد زیر هستند
- تکلیف شبکه توجه (ANT)،
- آزمون استروپ،
- تست تغییر توجه (SAT)،
- تکلیف Go/No-Go
سیستم tDCS بکار رفته شامل الکترودهایی با مساحت ۵x5 سانتی‌متر، جریان برق ۱ میلی آمپر و مدت زمان ۲۳ دقیقه بود.
الکترود آندی بر نقطه P4، الکترود کاتدی بر شانه مخالف، و بعنوان الکترود رفرنس، در یک مونتاژ جداگانه الکترود کاتدی بر Fp1 متصل شد.
نتایج پژوهش تحریک مغزی با tDCS:
- اجرای تحریک مغزی با tDCS بر ADHD در کودکان منجر به بهبود سوگیری و جهت‌دهی توجه در کودکان دارای اختلالات طیف نقص‌توجه/بیش‌فعالی می‌شود.
- اعمال tDCS بر ADHD در بخش آهیانه‌ای راست نتایجی مشابه اجرای تحریک مغزی بر افراد سالم دارد.
- در اجرای tDCS بر ADHD، فعال‌سازی لوب آهیانه‌ای راست منجر به ایجاد اثر زوال در کنترل توجهی نزولی لازم برای توجه انتخابی در آزمون استروپ می‌شود.
- حین اعمال tDCS بر ADHD در لوب آهیانه راست مشخص شد جریان نیرومندتری در بخش پایینی کرتکس آهیانه خلفی شکل می‌گیرد که منجر به تقویت کنترل توجهی صعودی می‌شود.
- اعمال tDCS بر ADHD هیچ تاثیر معناداری بر توجه‌برگردانی و بازداری پاسخ کودکان دارای اختلالات طیف بیش‌فعالی/نقص‌توجه ندارد.
راهبردهای کارکردی در پژوهش تحریک مغزی با tDCS:
- کاربرد tDCS بر ADHD منجر به بهبود توجه کودکان دارای اختلالات طیف نقص‌توجه/بیش‌فعالی می‌شود.
- نتایج پژوهش حاضر تنها بلافاصله پس از اجرای یک جلسه tDCS بوده و تاثیرات طولانی مدت و به تعداد جلسات بیشتر، بررسی نشده‌اند.
- استفاده از tDCS بر ADHD در پروتکل‌ها و فرآیندهای درمانی را نمی‌توان حسب نتایج این پژوهش مستند و مستدل نمود.
- نوروتراپی تنها یکی از اجزای فرآیند درمانی در افراد دارای اختلالات طیف نقص‌توجه/بیش‌فعالی است. لازم است توانبخشی عصب‌روانشناختی، خانواده‌درمانی و رفتاردرمانی نیز در کنار دارودرمانی به شکل توام در این موارد اعمال شوند.
Abstract
Transcranial direct current stimulation (tDCS) has been increasingly used in attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) with mixed results.
Previous tDCS studies merely targeted the dorsolateral prefrontal cortex. It uses right inferior frontal gyrus with partial or no improving effects on cognitive deficits respectively.
Scope
Posterior parietal cortex is another region involved in attentional functioning of ADHD, however, its contribution to ADHD attention functions has not been explored in tDCS studies.
Moreover, attention networks are not investigated in the previous tDCS studies in ADHD neither.
Method
Here, we explored the effects of anodal tDCS over the right posterior parietal cortex (r-PPC) on attentional functioning (i.e., attention networks, selective attention, shifting attention) and response inhibition in ADHD children.
۱۹ children with ADHD were recruited and underwent anodal/sham r-PPC tDCS (1 mA, 20 min) during task performance in a randomized cross-over design.
Results
Our results show an improving effect of anodal r-PPC tDCS specifically on the orienting but alerting or executive networks, in line with findings of healthy populations.
Furthermore, activation of the r-PPC had a deteriorating effect on the top-down attentional control required for selective attention measured by the Stroop test.
Modeling of the current flow showed a stronger electrical field induced in the inferior PPC (BA 39,40). It mediates bottom-up attentional control. No significant effect on shifting attention and response inhibition was found.
Conclusion
Our findings indicate a domain-specific involvement of the r-PPC in attention orienting network of ADHD children.
Activation of the r-PPC improves bottom-up but hinders top-down attentional control suggesting a critical role of the r-PPC in ADHD bottom-up attentional control.
Key words
attention network, posterior parietal cortex, attentional control, non-invasive brain stimulation, attention-deficit hyperactivity disorder, transcranial direct current stimulation
لینک منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر 
(further reading)
