وبسایت پاولویا: دریچهای به پژوهش دیجیتال
مقدمه
در دنیای کامپیوتری امروز، هر لحظه بیش از لحظات گذشته، امکانات، فعالیتها و حتی تفکر مبتنی بر فضای مجازی میشود. با ظهور کامپیوترهای خانگی، قابل حمل و گوشیهای هوشمند لمسی، دامنه نفوذ تکنولوژی تا حد غیرقابل تصوری افزایش یافته است؛ حتی امروزه مردم برای تنظیم الگوهای خواب، خوراک و فعالیت خود از انواع دستبندهای دیجیتال استفاده میکنند.
حوزههای دانش بخصوص در زمینههای مربوط به سلامت انسان نیز بهرههای زیادی از این گسترش فنآوری دیجیتال بردهاند؛ بعنوان نمونه، تجهیزات پزشکی. در حوزههای علوم انسانی، بخصوص پژوهشهای روانی، اجتماعی و اقتصادی، ورود فنآوری در پژوهش، تشخیص و مداخله به کندی صورت میگیرد؛ شاید دلیل آن تکنوفوبیای (هراس از تکنولوژی) ناشی از کمسوادی متخصصان این حوزه در زمینه علوم مرتبط با فضای مجازی است.
هنوز بسیاری از دانشگاههای علوم انسانی روشهای آماری و پژوهشی متعلق به عصر پیش از کامپیوتر شخصی را آموزش میدهند و در بسیاری از دورههای این رشتهها در سرتاسر جهان، علوم کامپیوتری و برنامهنویسی تدریس نمیشوند؛ در بهترین حالت یک یا دو نرمافزار ابتدایی برای محاسبات آماری، آن هم در سطح کاربرد مقدماتی محاسبات میانگین و انحراف استاندارد.
کاربرد هوش مصنوعی در تحقیقات عصب روانشناسی
در این میان، برخی متخصصان علوم روانی، اجتماعی، و اقتصادی با علاقهای وافر به حوزههای هوش مصنوعی و کاربرد فضای مجازی برای پژوهش، به دنبال انواع سیستمهای نرمافزاری تحلیلی و محاسباتی رفتهاند که در بخش سیستمهای سنجش کامپیوتری به طور مفصل به آنها پرداخته شده است. بخشی از این فعالیتها مبتنی بر طراحی، تولید، و توسعه سختافزار و نرمافزارهای کامپیوتری اجرای آزمونها است. اما بخشی دیگر به ساخت محیطهای آزمایشگاهی مجازی برای متخصصان معطوف شده است؛ محیطهای برنامهنویسی که ساختاریافته و یا بدون ساختار هستند و کاربر آزادانه میتواند به طراحی پیمایش، آزمایش، و یا مداخله خود بپردازد.
معرفی وبسایت پاولویا
یکی از موارد جالب توجه، وبسایت پاولویا است. این وبسایت، سیستمی پیچیده شامل ترکیبی از امکانات مختلف را برای پژوهشگران حوزههای مختلف علوم انسانی فراهم آورده است. این سایت که بر اساس پروژه welcome trust در دانشگاه ناتینگهام انگلستان تهیه شده است، بستری برای طراحی آزمونها، اجرای آنلاین، هنجاریابی، استانداردسازی، پایگاه داده، تحلیل و تفسیر، و حتی یافتن پاسخگو برای پژوهشگران، فراهم آورده است.
هزینههای این سایت برای دسترسی کامل و سالانه، ۱۵۰۰ پوند انگلستان و یا به ازای هر بار اجرای هر آزمون برای هر پاسخگو، مبلغ ۰٫۲۰ پوند انگلستان است. با در نظر گرفتن خدمات خاص این سایت، امکانات مقایسهای با سایر پژوهشها، سیستمهای هوش مصنوعی، و توانمندیهای سرویسدهی پردازش ابری، هزینههای وبسایت پاولویا معقول و مقرون به صرفه هستند.
مبانی نرمافزاری وبسایت پاولویا:
این پایگاه اینترنتی، بر اساس نرمافزارهای منبع باز تولید شده و پوشش کاملی برای سیستمهای PsychoPy، JsPsych، و Lab.js فراهم آورده است. همچنین، کاربران میتوانند فایلهای HTML و JavaScript خود را در داشبورد خود در این وبسایت فراگذاری نموده و آزمایشها، پرسشنامهها و پیمایشهای مورد نظر خود را اجرا نمایند. با توجه به اینکه کدهای مورد استفاده در وبسایت پاولویا پایتون و جاوا هستند، کار با بخش کدنویسی این سایت بسیار ساده است.
در سایت پاولویا میتوان میزان دسترسی دیگران(اعم از پاسخگویان، متخصصان، کاربران، پژوهشگران) پژوهش خود و یا حتی سایر پژوهشها به پژوهش خود را بطور دلخواه تنظیم نمود. همچنین، قابلیت شرکت در آزمونها و پژوهشهای دیگران، استفاده از نرمافزارها و آزمونهای تولید شده توسط سایر پژوهشگران، تبادل نظر عمومی و خصوصی، و نیز انواع آموزشها برای کدنویسی و طراحی آزمایشات و پیمایشها در این پایگاه اینترنتی فراهم شده است.
از نظر امنیتی، پروتکلهای وبسایت پاولویا با سطح رمزگذاری اختصاصی ۲۵۶ امنیت بالایی را برای مباحث مربوط به رازداری و گمنامی پاسخگویان و نیز عدم افشا شدن اطلاعات پروژههای کاربران به ارمغان آورده است.
برای اجرای پژوهشها، پژوهشگران هم میتوانند خودشان پاسخگویان را به سیستم معرفی نمایند و هم این امکان وجود دارد که وبسایت پاولویا از طریق Sona و Prolific بطور تصادفی پاسخگویانی از نقاط مختلف جهان (حسب دلخواه پژوهشگر) برای اجرا و پاسخگویی بیابد.
حامیان و استفاده کنندگان از وبسایت پاولویا:
مشتریان و حامیان وبسایت پاولویا به میزان زیادی موسسات دانشگاهی هستند.
- در استرالیا، دانشگاه مککوایر، دانشگاه نیوسالت ولز، دانشگاه وسترن سیدنی؛
- در اتریش، دانشگاه گراتز؛
- در کانادا، دانشگاه بریتیش کالومبیا، دانشگاه وسترن اونتاریو، و دانشگاه یورک؛
- در چین، انستیتو روانشناس، دانشگاه فودان؛
- در فرانسه، دانشگاه پاریس؛
- در آلمان، دانشگاه کریستین-آلبرشت کیل، انستیتو علوم رسانه لایبنیتز، انستیتو ماکس پلانک، دانشگاه اولم، و دانشگاه وستفالیش ویلهمز مونستر؛
- در مجارستان، موسسه علوم طبیعی؛
- در ایتالیا، دانشگاه ونیز؛
- در ژاپن، دانشگاه ادوگاوا، دانشگاه نیهون، و دانشگاه سنشو؛
- در ایرلند، دانشگاه دوبلین؛
- در هلند، دانشگاه رادبود، و انستیتو دوندرش؛
- در ترکیه دانشگاه کوچ، و دانشگاه مرسین؛
- در انگلستان، دانشگاه استون، دانشگاه بورنمونث، دانشگاه کاردیف، دانشگاه گلداسمیت لندن، دانشگاه متروپولیتن منچستر، دانشگاه استفوردشایر، یونیوسیتی کالج لندن، دانشگاه ناتینگهام، دانشگاه دربی، دانشگاه هادرزفیلد، دانشگاه آکسفورد، دانشگاه وارویک، و دانشگاه یورک؛
- در ایالات متحده امریکا دانشگاه پرینستون، دانشگاه امریکن واشنگتن دیسی، دانشگاه استونی بروک، و دانشگاه اوریگون