رشته جامعه شناسی چیست؟ علوم اجتماعی به زبان ساده

امروزه در جهان دیجیتال سه حوزه جامعه شناسی sociology، علوم دیجیتالی، و روانشناسی مثلث قدرت را تشکیل می دهند. کشورهای پیشرفته جهان به طور کاملاً سیستماتیک دانش آموزان و دانشجویان نخبه و خلاق خود را به سوی این مثلث دانش سوق می دهند.

سیاستمداران و سیاست گذاران به شکل روز افزونی به بهره گیری از روانشناسان و جامعه شناسان به عنوان مشاوران خود روی آورده اند. وضعیت به گونه ای است که تقریباً تمامی کشورهای جهان اول پیش از اجرای حتی پروژه های ساده به ارزیابی های تاثیرات impact assessment از جنبه های روانی و اجتماعی روی آورده اند.

جامعه شناسی چقدر مهم است؟

در اهمیت جامعه شناسی همین بس که دو حزب اصلی حاکم در انگلستان طی دهه های گذشته موسسات اختصاصی جامعه شناسی را برای دریافت مشاوره های حزبی تاسیس نموده اند. تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلستان به عنوان یک سیاستمدار موفق آنتونی گیدنز را به عنوان مشاوره جامعه شناسی دولت همیشه در کنار داشت.

آنتونی گیدنز یکی از نظریه پردازان نوین جامعه شناسی است که کتاب مبانی جامعه شناسی وی در بسیاری از دانشگاه های ایران و سراسر جهان در رشته های علوم اجتماعی تدریس می شود. به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی جامعه شناس انستیتو رزا مایند IPBSES، ترکیب دانش موجود در روانشناسی و جامعه شناسی بهترین شیوه حل مسایل و مشکلات اجتماعی از سطوح محلی تا سطوح ملی است.

تعریف رشته جامعه‌شناسی چیست؟

جامعه شناسی علمی است که به بررسی ساختار و رفتار جوامع و گروه ‌های اجتماعی می‌ پردازد. جامعه شناسان سعی می‌ کنند تا به دنبال فهم عمیق‌ تری از جوامع و گروه‌ های اجتماعی باشند و عواملی که بر آنهاا تاثیر می ‌گذارند را بررسی کنند. در این زمینه، جامعه شناسان به بررسی مسائل مختلفی مانند نژاد race / ethnicity، جنسیت gender / sexuality، طبقه ‌بندی اجتماعی social status، تحولات فرهنگی cultural و اقتصادی economical  و … می‌ پردازند.

به طور خلاصه در یک جمع بندی می توان گفت هدف اصلی جامعه شناسی، به دست آوردن دیدگاه‌ هایی است که بتواند به حل مشکلات اجتماعی کمک کند و جامعه را بهبود بخشد.

اهداف رشته جامعه‌شناسی چیست؟

جامعه شناسی به دنبال بررسی و فهم عملکرد جوامع و گروه‌ های اجتماعی است. این علم با استفاده از روش ‌های مختلفی مانند مصاحبه، مشاهده، نظرسنجی و تحلیل اسناد، به بررسی موضوعات مختلفی مانند تغییرات اجتماعی، سیاست، فرهنگ، آموزش و پرورش، جنبش‌ های اجتماعی و … می‌ پردازد.

جامعه شناسان سعی می‌ کنند تا به دنبال شناخت بهتری از جوامع و گروه‌ های اجتماعی باشند و عواملی که بر آنها تاثیر می ‌گذارند را بررسی کنند. هدف اصلی جامعه شناسی، به دست آوردن دیدگاه ‌هایی است که بتواند به حل مشکلات اجتماعی کمک کند و جامعه را بهبود بخشد.

خصوصیات علم و رشته جامعه‌شناسی چگونه است؟

با توجه به اینکه جوامع و گروه‌ های اجتماعی در حال تغییر و تحول هستند (اصل پویایی در جامعه شناسی)، جامعه شناسی به عنوان یک علم پویا و پیشرفته، به بررسی تغییرات اجتماعی و تاثیر آنها بر جوامع و گروه‌ های اجتماعی می ‌پردازد.

به طور کلی، جامعه شناسی به عنوان یک علم اجتماعی، به بررسی رفتار و ساختار جوامع و گروه‌ های اجتماعی می‌ پردازد و سعی می ‌کند تا با به کارگیری روش ‌های مختلف، به دست آوردن دیدگاه‌ هایی را که بتواند به حل مشکلات اجتماعی کمک کند و جامعه را بهبود بخشد.

جامعه شناسی به عنوان یکی از علوم اجتماعی، به بررسی جوامع و گروه‌ های اجتماعی می ‌پردازد. به این معنا که سطح بررسی در جامعه شناسی به طور عمده فرد نیست، بلکه بررسی کنش ها و واکنش های افراد در پهنه مواردی است که به بیش از 1 نفر مربوط باشد.

در جامعه شناسی، متخصصان این علم با استفاده از روش ‌های مختلفی مانند مصاحبه، مشاهده، نظرسنجی یا پیمایش survey و تحلیل اسناد، به بررسی رفتار و ساختار جوامع و گروه‌ های اجتماعی می ‌پردازند.

تقسیم بندی دانش در حوزه های تخصصی رشته جامعه‌شناسی چگونه است؟

همانطور که پیشتر بیان شد، در علوم اجتماعی متخصصان و جامعه شناسان سعی می‌ کنند تا به دنبال شناخت بهتری از جوامع و گروه ‌های اجتماعی باشند و عواملی که بر آنها تاثیر می‌ گذارند را بررسی کنند. هدف اصلی جامعه شناسی، به دست آوردن دیدگاه‌ هایی است که بتواند به حل مشکلات اجتماعی کمک کند و جامعه را بهبود بخشد.

جامعه شناسی به دو بخش تقسیم می ‌شود: جامعه شناسی نظری theoretical sociaology و جامعه شناسی عملی applied sociology.

در جامعه شناسی تئوریک و نظری، عمدتاً به بررسی تئوری ‌های مختلف درباره جوامع و گروه ‌های اجتماعی می ‌پردازند. در حالی که در جامعه شناسی عملی، به بررسی مسائل و مشکلات اجتماعی مانند فقر poverty، بیکاری joblessness، جنبش‌ های اجتماعی social movements و … پرداخته می ‌شود.

به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی جامعه شناس انستیتو رزا مایند، از منظر اشل و سطح بررسی مسایل نیز می توان جامعه شناسی را تقسیم بندی نمود:

• جامعه شناسی خرد microsociology که به بررسی مسایل در سطح فردی و بین فردی می پردازد و اساساً همان رشته روانشناسی اجتماعی social psychology است.
• جامعه شناسی کلان macrosociology که به بررسی مسایل در سطح کلان جوامع، روابط بین کشورها و تحولات بنیادی سطوح ماکرو می پردازد.
• جامعه شناسی میانی mesosociology که به بررسی روابط بین مسایل جامعه شناسی کلان و جامعه شناسی خرد و نحوه ارتباط پویایی های این دو سطح می پردازد. جامعه شناسی میانی در کشور ما زیاد شناخته شده نیست و در سطح جهان نیز پژوهش های آن مختص کشورهای پیشرفته می باشد.

مفاهیم مورد بررسی در جامعه‌شناسی چیست؟

در جامعه شناسی، مفاهیمی همچون قدرت، نفوذ، طبقه ‌بندی اجتماعی، فرهنگ، هویت و … بررسی می‌ شوند. همچنین، جامعه شناسان به بررسی تغییرات اجتماعی و تاثیر آنها بر جوامع و گروه‌ های اجتماعی می‌ پردازند. یکی از مفاهیم جدید مورد بررسی در جامعه شناسی که با روانشناسی کاملاً مشترک است، رفتار گله ای herding behavior در سطح جامعه است.

جامعه شناسی به عنوان یک علم پویا، در حال تحول و پیشرفت است و سعی می ‌کند با به کارگیری روش ‌های مختلف، به دست آوردن دیدگاه‌ هایی را که بتواند به حل مشکلات اجتماعی کمک کند و جامعه را بهبود بخشد.

جامعه ‌شناسی علمی است که به بررسی رفتار و ارتباطات اجتماعی انسان ‌ها، ساختار و سازمان جوامع، فرهنگ و تحولات آنها می‌ پردازد. این علم با تحلیل و بررسی رفتارهای اجتماعی، نقش و تاثیر مؤثر عوامل مختلف در جامعه و همچنین تغییرات آن، سعی در شناخت و فهم بهتر جوامع دارد.

جنبه های مختلف و گرایش های جامعه شناسی کدامند؟

جامعه‌شناسی به عنوان یک علم اجتماعی، در حوزه ‌های مختلفی مانند جامعه‌شناسی فرهنگی، جامعه‌شناسی سیاسی، جامعه‌شناسی اقتصادی، جامعه ‌شناسی حقوقی و… فعالیت می‌ کند. در هر یک از این حوزه ‌ها، جامعه ‌شناسان با استفاده از تکنیک‌ های مختلف مانند مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده و… به بررسی موضوعات مختلفی مانند تغییرات اجتماعی، رفتار و عملکرد اجتماعی، ساختار جامعه و… می‌پردازند.

به طور کلی، جامعه‌شناسی به عنوان یک علم اجتماعی، دارای اهمیت بسیاری در فهم بهتر جوامع و تحولات آنها است. با توجه به تغییرات پیوسته در جوامع، جامعه‌شناسی می ‌تواند به شناخت بهتر از این تحولات کمک کند و راهکارهای مناسبی را برای مقابله با چالش‌ های اجتماعی ارائه دهد.

جامعه‌شناسی به عنوان یکی از گرایش های مهم از علوم اجتماعی social sciences، به بررسی و تحلیل جوامع و ارتباطات اجتماعی درون آنها می‌ پردازد. این علم با بررسی رفتار و عملکرد افراد در جامعه، ساختار و سازمان جوامع، فرهنگ و تحولات آنها، سعی در شناخت بهتر جوامع دارد.

تمرکز رشته های علوم اجتماعی و جامعه شناسی بر چه مسایلی است؟

برخلاف دیگر علوم اجتماعی که به بررسی یک جنبه خاص از جامعه می‌ پردازند، جامعه‌شناسی به بررسی کلّیت جوامع می‌ پردازد. به عبارت دیگر، جامعه ‌شناسان با بررسی جوامع به دنبال شناخت و فهم بهتر جوامع هستند تا بتوانند راهکارهای مناسبی را برای حل مشکلات اجتماعی ارائه دهند.

در رشته جامعه‌شناسی، مفاهیمی مانند نظام اجتماعی social system، نقش‌ های اجتماعی social roles، تغییرات اجتماعی social changes، ساختار اجتماعی social structure، ساخت اجتماعی social construction و … مورد بررسی قرار می‌ گیرند.

جمع بندی در مورد رشته جامعه شناسی

در یک جمع بندی ساده می توان گفت جامعه‌شناسی به عنوان یک علم اجتماعی، در حوزه ‌های مختلفی مانند جامعه‌شناسی فرهنگی cultural sociology، جامعه‌شناسی سیاسی political sociology، جامعه‌شناسی اقتصادی economic sociology، جامعه‌شناسی حقوقی  forensic sociologyو… فعالیت می‌ کند. در هر یک از این حوزه ‌ها، جامعه‌شناسان با استفاده از تکنیک‌ های مختلف به بررسی موضوعات خاص می ‌پردازند.

به نظر دکتر امیر محمد شهسوارانی جامعه شناس انستیتو رزا مایند IPBSES، در نهایت هدف تمامی گرایش های جامعه‌شناسی این است که بتوانیم درک بهتری از وضعیت موجود جامعه، عوامل پیش آیند، نتایج وضع فعلی و نیز مکانیزم های جبرانی برای مواجهه به پیامدهای آتی را بدست آوریم.

به طور کلی، جامعه‌شناسی به عنوان یک علم اجتماعی، دارای اهمیت بسیاری در فهم بهتر جوامع و تحولات آنها است. با توجه به تغییرات پیوسته در جوامع، جامعه‌شناسی می‌ تواند به شناخت بهتر از این تحولات کمک کند و راهکارهای مناسبی را برای مقابله با چالش‌ های اجتماعی ارائه دهد.