طمع در زندگی شخصی و اجتماعی تا محیط شغلی

یکی از صفات معروف و دیرپای بشری طمع در زندگی است. طمع در زندگی ما به معنای علاقه ای کنترل نشده برای افزایش کسب یا استفاده از منفعت مادی در مواردی همچون غذا، پول، زمین، یا سایر دارایی های جاندار/ بیجان است. همچنین طمع می تواند در مورد ارزش های اجتماعی social norms، مانند موقعیت status، یا قدرت  authorityباشد.

به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی جامعه شناس انستیتو رزا مایند IPBSES،  طمع در طول تاریخ شناخته شده بشر به عنوان یک ویژگی روانی و شخصیتی نامطلوب شناخته شده است. زیرا طمع کاری باعث ایجاد تضاد رفتاری بین اهداف شخصی personal goals و اجتماعی social goals می شود.

در حقیقت طمع کاری به معنای داشتن خواسته ‌های بیش از حد و عدم قبول کردن وضعیت فعلی است. این مفهوم معمولاً با منفی و نادرست شدن آنچه که داریم و عدم رضایت dissatisfaction از آن همراه است.

مفهوم طمع در محیط های شغلی و اجتماعی به تازگی مورد توجه متخصصان قرار گرفته است. زیرا طمع و طمع کاری در فرد یا افراد می‌ تواند عامل مهمی در بروز مشکلات روانی، اجتماعی و حتی اقتصادی به ویژه بروز رفتارهای گله ای مخرب جامعه شود.

تعریف و معنای طمع در رفتارهای ما

طمع یکی از خصوصیات بشر است که در صورت عدم کنترل، می ‌تواند به شکلی ناخوشایند و زیان بار برای خود و دیگران باشد. طمع در لغت به معنای داشتن خواسته‌ های بیش از حد است و این مفهوم با احساس رضایت و قبول کردن وضعیت فعلی current situation در تضاد است. طمع، شامل میل به داشتن بیش از حد پول money، قدرت authority، ثروت wealth، شهرت status و یا هر چیز دیگری است که فرد ممکن است خود را به آن مشتاق احساس کند.

طمع در امور مختلف معمولاً با عدم توجه به نیازهای دیگران و عدم توجه به تأثیرات منفی برای جامعه همراه است. افراد طمع کار معمولاً به دنبال به دست آوردن همه چیز هستند و در این راه می ‌توانند به هر چیزی که در مسیرشان قرار دارد، تجاوز کنند.

طمع می‌ تواند باعث بروز مشکلات روانی، اجتماعی و حتی اقتصادی شود. به عنوان نمونه، در سطح روانی psychological level، طمع می ‌تواند باعث شود فرد به دلیل نداشتن بیش از حد پول، دچار اضطراب anxiety و استرس stress شود و از زندگی لذت نبرد.

در سطح جامعه society، طمع می ‌تواند باعث بروز مشکلات اقتصادی economic problems شود. به عنوان مثال، طمع صاحبان شرکت‌ های بزرگ ممکن است باعث شود که آنها به دنبال به دست آوردن سود بیشتر باشند و در نتیجه، محصولات خود را با کیفیت پایین تر و قیمت بالاتر به بازار عرضه کنند. این باعث خسارت برای مشتریان و همچنین خود شرکت می ‌شود.
طمع همچنین می ‌تواند باعث بروز مشکلات روابط اجتماعی social relations شود. به عنوان مثال، طمع ممکن است باعث شود که یک فرد به دنبال داشتن بیش از حد قدرت power و کنترل control باشد و در نتیجه، رفتارهای نامناسبی را در روابط خود با دیگران نشان دهد.

در نتیجه، کنترل طمع و توجه به نیازهای دیگران و جامعه به عنوان یکی از مهم‌ ترین عوامل حفظ سلامت روانی، اجتماعی و اقتصادی است.

انواع طمع در افراد به چند دسته می باشد؟

به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی عصب روانشناس انستیتو IPBSES، در یک سطح بسیار کلی می توانیم طمع در افراد را به دو نوع اصلی تقسیم کنیم:

الف) طمع مالی (ملموس):

طمع برای داشتن بیشترین مقدار پول، ثروت و به طور کلی دارایی های ملموس tangible assets.

ب) طمع قدرت (ناملموس):

طمع برای داشتن بیشترین مقدار قدرت، تأثیرگذاری و کنترل بر دیگران که صورت طمع در کسب دارایی های ناملموس intangible assets خود را نشان می دهد.

علایم و نشانه های طمع

با توجه به اینکه طمع همچون سایر ویژگی های روانی و شخصیتی در حوزه رشته های روانشناسی، نمودی رفتاری behavioral representation است؛ بنابراین نیم رخ رفتاریbehavioral profile افراد طمع کار نیز شکل خاصی به خود گرفته و عموماً شامل ترکیبی از موارد زیر می باشد.

1. همیشه به دنبال کسب درآمد و افزایش ثروت هستند و برای این منظور به هر کاری تمایل دارند.
2. عدم قدردانی از موقعیت و دارایی ‌های فعلی و همیشه به دنبال بیشتر و بیشتر هستند.
3. کمبود و یا نبود ویژگی روانشناختی شکرگزاری gratitude نسبت به داشته ها و موارد کسب شده در زندگی
4. عدم توجه به نیازهای دیگران و فقط به منافع شخصی خود توجه دارند.
5. اهمیت زیادی به رقابت و پیروزی در مقابل دیگران می ‌دهند.
6. عدم توجه به اخلاق و ارزش ‌های اجتماعی social values و حرفه ‌ای professional values و عدم تمایل به رعایت قوانین و مقررات، تنها به منظور کسب سود بیشتر.
7. همیشه در حال برنامه ‌ریزی برای کسب سود بیشتر هستند و به طور مداوم در حال تلاش برای افزایش قدرت و ثروت خود هستند.
8. عدم توجه به اثرات منفی بر روی محیط زیست و تلاش برای بهره ‌برداری از منابع با هدف کسب سود.
9. عدم توجه به سلامت و رفاه کارکنان و تمایل به بهره کشی از آنها به منظور کسب سود بیشتر.
10. تمایل به استفاده از روش‌ های غیر اخلاقی unethical و غیرقانونی illegal به منظور کسب سود بیشتر.
11. عدم توجه به مسئولیت ‌های اجتماعی social responsibilities و تلاش برای کسب سود بیشتر به هر قیمتی، حتی اگر باعث آسیب به جامعه و افراد شود.

ابعاد طمع در زندگی و محیط کاری

طمع در ما یکی از احساسات انسانی human sentiments است که در زندگی و کار ما تأثیرات زیادی دارد. این احساس ممکن است باعث شود که افراد به دنبال داشتن بیشتر از آنچه که نیاز دارند، باشند. در زندگی شخصی، طمع ممکن است باعث شود که فرد به دنبال داشتن بیشتر از آنچه که باید، باشد و در نتیجه، به مشکلات و تنش‌ هایی برای خود و افراد اطراف خود برسد.
در کار، طمع ممکن است باعث شود که افراد به دنبال داشتن بیشتر از حقوق و مزایای خود باشند و در نتیجه، به سودجویی و تضعیف ارزش ‌های سازمانی بپردازند. همچنین، طمع ممکن است باعث شود که افراد به دنبال داشتن قدرت و کنترل بیشتر باشند و در نتیجه، به تحقیر و تحقیر کارکنان بپردازند.

برای کنترل افراد طماع در زندگی و کار، مهم است که افراد به ارزش‌ های خود و ارزش ‌های سازمانی organizational values توجه کنند و به دنبال رشد و پیشرفت در مسیر درست باشند. همچنین، مدیران باید به دنبال احترام به حقوق و نیازهای کارکنان باشند و به دنبال رشد و پیشرفت سازمان خود باشند.

در نهایت، طمع ممکن است باعث شود که افراد به دنبال داشتن بیشتر از آنچه که نیاز دارند، باشند. بنابراین، باید به دنبال کنترل طمع خود باشیم و به دنبال رشد و پیشرفت در مسیر درست باشیم.

تاثیرات و عوارض طمع در زندگی زناشویی

فرد طماع در زندگی زناشویی marital life نیز می ‌تواند به شکلی ناخوشایند و زیان بار برای زندگی مشترک عمل کند. اگر هر یک از همسران طمع‌ ورز و به دنبال داشتن همه چیز بیش از حد باشد، این امر می ‌تواند باعث بروز مشکلات و تنش‌ های جدی در رابطه زناشویی آنها شود.

طمع در زندگی زناشویی ممکن است باعث شود که هر یک از همسران به دنبال کنترل بیشتر بر رابطه باشد و در نتیجه، رفتارهای نامناسبی را در روابط خود با هم نشان دهند. همچنین، طمع ممکن است باعث شود که هر یک از همسران به دنبال داشتن بیشتر از حق خود باشند و در نتیجه، به دنبال جدایی separation و تفکر در مورد زندگی مستقل باشند.

به عنوان نتیجه، کنترل طمع و توجه به نیازهای دیگران و شریک زندگی در زندگی زناشویی، از مهم‌ ترین عوامل حفظ رابطه و زندگی خوب با همسر است. بهتر است هر یک از همسران به دنبال احترام به حقوق و نیازهای دیگران باشند و به دنبال رشد و پیشرفت رابطه خود باشند.

تاثیرات و جنبه های طمع در مدیریت سازمانی

فرد طماع در مدیریت سازمانی نیز می ‌تواند به شکلی زیان بار و ناخوشایند برای سازمان باشد. اگر مدیران طمع‌ کار و به دنبال داشتن قدرت و کنترل بیشتر باشند، این امر به خودی خود می ‌تواند باعث بروز مشکلات و تعارض های سازمانی شدید در ساختار سازمان شود.

طمع کاری در مدیریت سازمانی ممکن است باعث شود که مدیران به دنبال داشتن بیش از حق خود باشند و در نتیجه، به سودجویی و تضعیف ارزش‌ های سازمانی بپردازند. همچنین، طمع ممکن است باعث شود که مدیران به دنبال داشتن قدرت بیشتر باشند و در نتیجه، به تحقیر و خرد کردن کارکنان بپردازند.

در نتیجه، کنترل طمع و توجه به ارزش‌ های سازمانی و کارکنان، از مهم ‌ترین عوامل حفظ سازمان و رشد آن است. بهتر است مدیران به دنبال احترام به حقوق و نیازهای کارکنان باشند و به دنبال رشد و پیشرفت سازمان خود باشند.

تاثیر طمع در رفتار سودمند اجتماعی

طمع به عنوان یکی از عوامل اساسی در رفتار سودمند اجتماعی prosocial behavior، می ‌تواند تاثیرات بسیار منفی بر روی جامعه و محیط زیست داشته باشد. با تمرکز فقط بر کسب سود و عدم توجه به اثرات منفی بر روی محیط زیست، می ‌تواند به آلودگی هوا، آب و خاک، از بین رفتن حیات وحش و نابودی منابع طبیعی منجر شود.

همچنین، تمایل به بهره ‌برداری از کارکنان و عدم توجه به سلامت آنها می ‌تواند به آسیب ‌های جدی برای جامعه و افراد منجر شود. استفاده از روش ‌های غیر اخلاقی و غیر قانونی نیز می ‌تواند به تخریب ساختارهای اجتماعی social structure و خسارات بالایی برای جامعه و افراد منجر شود. در نهایت، عدم توجه به مسئولیت‌ های اجتماعی و تلاش برای کسب سود بیشتر به هر قیمتی، می‌ تواند به تضعیف اعتماد عمومی public trust و فروپاشی ساختارهای اجتماعی social structures منجر شود. بنابراین، فرد طماع به عنوان یکی از عوامل اساسی در رفتار سودمند اجتماعی، نیاز به کنترل و مدیریت دارد تا به جای آسیب، به فرصت ‌های اقتصادی و اجتماعی برای جامعه تبدیل شود.

طماع بودن به عنوان عاملی برای تشدید رفتارهای ضد اجتماعی در جامعه و سازمان ها

طمع به عنوان یکی از احساسات انسانی، می‌ تواند بر رفتارهای ضد اجتماعی antisocial behavior تأثیر بسیاری داشته باشد. طمع به معنای خواستن بیشتر از آنچه که دارید، تلاش برای داشتن قدرت و ثروت بیشتر و همچنین نگرشی به دست ‌آوردن هر چه بیشتر و هر چه زودتر است.

به گفته دکتر امیر محمد شهسوارانی روانشناس انستیتو رزا مایند، این نگرش طماع در بسیاری از موارد می‌ تواند به شکل‌ های مختلفی به رفتارهای ضد اجتماعی منجر شود. طمع می‌ تواند به رفتارهای ضد اجتماعی منجر شود و باید در جامعه به ‌طور جدی مورد بررسی قرار گیرد.به عنوان مثال:

الف) سرقت:

طمع کار بودن فرد می ‌تواند او را به سرقت کالا یا پول دیگران ترغیب کند.

ب) فساد:

در سطوح قدرتمند، طمع می‌ تواند به رفتار فاسد و نادرست منجر شود. این فساد می ‌تواند در حوزه ‌های مختلفی مانند سیاست، اقتصاد و غیره رخ دهد.

پ) فریب و دغل بازی:

طمع می ‌تواند افراد را به فریب و دغل بازی دیگران ترغیب کند تا به دست آوردن ثروت و قدرت بیشتر برسند.

ت) رفتار انحرافی:

طمع ممکن است به رفتارهای انحرافی مانند مصرف مواد مخدر substance abuse، تجاوز rape و خشونت violence منجر شود.

عوارض منفی طمع بر رفتار کارکنان از زاویه منابع انسانی

طمع به عنوان یکی از عوامل اساسی در رفتار سودمند اجتماعی، می‌ تواند تاثیرات بسیار منفی بر روی رفتار سازمانی داشته باشد. سازمان ‌هایی که فقط به کسب سود و سودآوری تمرکز دارند، ممکن است از مسئولیت ‌های اجتماعی خود غافل شوند و به محیط زیست، جامعه و کارکنان خود آسیب برسانند.

همچنین، تمرکز بر کسب سود و عدم توجه به نیازهای کارکنان و ارزش‌ های سازمانی می‌ تواند باعث افزایش نارضایتی و خروج کارکنان personnel turnover شود. استفاده از روش ‌های غیر اخلاقی و غیرقانونی نیز می ‌تواند باعث تخریب اعتماد عمومی به سازمان شود و باعث کاهش فروش و سودآوری شود.

بنابراین، برای حفظ و تقویت رفتار سازمانی، نظر فرد طماع نباید به عنوان عامل اصلی در تصمیم‌ گیری ‌های سازمانی در نظر گرفته شود. بلکه، مدیران سازمان باید به نیازهای اجتماعی و محیط زیست توجه کنند و سیاست ‌ها و روش ‌هایی را برای کسب سود پایدار و با مسئولیت‌ پذیری بیشتر به کار گیرند. همچنین، توجه به نیازهای کارکنان و ارزش‌ های سازمانی نیز باید در تصمیم ‌گیری‌ های سازمانی مورد توجه قرار گیرد. این روش‌ ها می‌ تواند به رفتار سازمانی مسئولیت‌ پذیر و پایدار کمک کند و اعتماد عمومی به سازمان را حفظ کند.